Zit-sta tafel

Zit-sta tafel

Een zit-sta tafel is een effectieve oplossing om het langdurig zitten te onderbreken. Op die manier kan men zitten en staan afwisselen, en toch nog efficiënt blijven werken. Mensen met een zit-sta tafel zitten gemiddeld één uur minder per dag. Men ervaart ook minder rugpijn en voelt zich beter. De andere gezondheidsvoordelen blijven eerder beperkt omdat staan op zich nog steeds statisch is. Zit-sta tafels zijn een onderdeel in een bredere strategie van meer bewegen op, rond, buiten en naar de werkplek.

Zit-sta tafel: 1u minder zitten…

Bij bedrijven die zit-sta tafels implementeren, zitten de medewerkers gemakkelijk één uur minder per dag. Toch komt dit effect niet vanzelf. Bij de introductie van de zit-sta tafel hoort ook voldoende ondersteuning, opleiding en begeleiding.

Er zijn namelijk verschillende strategieën om zit-sta tafels te introduceren. Zomaar iedereen een zit-sta tafel geven zonder verdere uitleg is het minst effectief. Enkel de gemotiveerde medewerkers zullen de zit-sta tafels gebruiken (20%). De grote meerderheid echter (60%) zal ze slechts enkele keren per maand gebruiken en een kleine minderheid staat er gewoon negatief tegenover.

Een andere optie is om bijvoorbeeld 20% van de werkplekken te voorzien van zit-sta tafels. De medewerker kiest dan zelf bewust voor een (flex) werkplek met een zit-sta tafel. De zit-sta tafels die er zijn, worden dan optimaal gebruikt voor zittend en staand werken. Een andere strategie is dat men specifieke ruimtes uitrust met zit-sta tafels, bijvoorbeeld de concentratiewerkplekken in een activity based kantoorinrichting.

De medewerkers die spontaan een zit-sta tafel gebruiken zijn die met (chronische) rugpijn of die gemotiveerd zijn uit gezondheidsovertuiging. Om echter preventief te werken, kan men ervoor kiezen om iedereen een zit-sta tafel te geven. In Zweden is de zit-sta tafel zo bijvoorbeeld mee opgenomen in een overeenkomst tussen de verschillende callcenters. Er is dan wel extra begeleiding nodig om een gedragsverandering te realiseren bij die grote meerderheid.

Gedragsverandering

Opleiding is nodig zodat de medewerkers weten wat de nadelen zijn van lang zitten of sedentair gedrag. Daarnaast dient men de beeldschermwerkers ook bewust te maken dat zijzelf ook veel zitten op een dag. Binnen het minder zitten, vaker rechtstaan en meer bewegen, is de zit-sta tafel dan een efficiënte oplossing. Opbouwen vanuit een beperkte groep is alvast een goede strategie zodat men het als normaal beschouwd om ook in staande positie te werken. Dat verlaagt de drempel om iedereen effectief zitten en staan te laten afwisselen. Op die manier begeleidt men de medewerkers doorheen de verschillende stappen van gedragsverandering.

  • Stap 1: ik weet dat lang zitten ongezond is
  • Stap 2: ik weet dat ikzelf ook lang zit
  • Stap 3: ik weet dat een zit-sta tafel helpt om minder te zitten
  • Stap 4: ik kan een zit-sta tafel gebruiken, maar…
  • Stap 5: ik heb een zit-sta tafel en wissel zitten en staan af

Argumenten die medewerkers overtuigen om effectief een zit-sta tafel te gebruiken zijn een betere gezondheid, een zelfde of hogere productiviteit en makkelijk elektrisch verstelbare tafels. Ervaren pijn tijdens het voorbije jaar en opleiding leiden ook tot een toename in gebruik van de zit-sta tafel.

Hoe zit-sta tafel implementeren

Hoe zit-sta tafels implementeren

Om te komen tot een duurzame gedragsverandering had men in Australië succes met een multi-strategische interventie. Daarbij stonden vier pijlers centraal: management, fysieke omgeving, individu en technologie. Het management ondersteunt daarbij de introductie van zit-sta tafels. Het afwisselen tussen zittend en staand werken wordt zo het nieuwe normaal.

De leidinggevenden bepalen mee de aanpak en houden deze levend met reminders. Ze nemen ook ook de nodige beslissingen om de fysieke omgeving aan te passen om het sedentair gedrag te doorbreken. Zit-sta tafels zijn daar een onderdeel van zoals de centrale printers, zichtbare trappenhal, aangeklede gangen en actieve buitenbestemmingen, enz…

De individuele medewerker krijgt dan opleiding over de waarom en de hoe van de aanpak om het lang zitten te verminderen. Op basis van alle informatie kan de medewerker een keuze maken welke tips voor hem het best passen om het zitten te vervangen door korte sta- en beweegmomenten. Deze tips kan men dan omzetten in concrete en individuele doelen. Coaching of opvolging hiervan zijn vervolgens een succesfactor. Hiervoor kan men technologie, zoals een activity tracker, gebruiken om het effect van de tips na te gaan en de gedragsverandering meetbaar of zichtbaar te maken. (bron)

Gezondheidseffecten zit-statafel

Langdurig zitten is ongezond. Wie meer dan 8u per dag zit heeft 15% meer kans om binnen 3 jaar te overlijden vergeleken met wie minder dan 4u per dag zit. Beeldschermwerkers zijn een specifieke risicogroep omdat ze veel zitten op het werk. Zit-sta tafels laten toe om het zitten af te wisselen met staan. Dit resulteert in minder zitten en minder lichamelijke klachten, vooral de lage rug. Specifiek voor mensen met chronische lage rugpijn kan een zit-sta tafel wel een effectieve oplossing zijn. Na 3 maanden toonde deze groep duidelijk minder rugpijn, alsook de impact ervan op dagelijkse activiteiten.

De andere gezondheidsvoordelen zijn echter minder duidelijk. Verklaring hiervoor is dat staan eigenlijk nog steeds sedentair gedrag is, er is meer beweging nodig. Op fysiologisch vlak stelt men wel een hoger energieverbruik vast en een hogere hartslag. Ondanks dat staan het metabolisme activeert, is het belang voor de gezondheid eerder beperkt voor gezonde mensen. De bloedspiegel van suikers en vetten verandert niet. Bij mensen met obesitas had een zit-sta tafel wel een gunstige invloed op insuline in het bloed.

Op vlak van ziekteverzuim, productiviteit, stress en energie, zijn er geen verschillen wanneer men wel of geen gebruik maakt van een zit-sta tafel. Er zijn geen voordelen, maar zeker ook geen nadelen. Een zit-sta tafel is dus een goede manier om het zitten te onderbreken terwijl men toch kan blijven werken. Het is geen wondermiddel, maar een onderdeel in het minder zitten, vaker rechtstaan en meer bewegen. (bron)

Bewegen op, rond, buiten en naar de werkplek

Zit-sta tafels zijn een essentieel onderdeel in een brede aanpak van minder zitten en meer bewegen op, rond, buiten en naar de werkplek. Op die manier combineert men minder uren zitten met meer spontane beweging doorheen de dag.

OP de werkplek. Werkplekken met zit-sta tafels of overlegruimtes met statafels en/of dynamische krukken zorgen voor minder zitten. Een goede richtlijn is dat 50% van de werk/vergaderplekken dynamisch is.

ROND de werkplek. Aangeklede en trappengangen nodigen de beeldschermwerkers uit om deze meer te gebruiken. De centrale printer, koffiecorner en vuilbakken zorgen ook voor kleine verplaatsingen op kantoor.

BUITEN de werkplek. Een actieve buitenbestemming zoals wandelpad, banken, fontein, kunstwerken,… geven een reden om naar buiten te gaan voor een wandelvergadering of lunchwandeling.

NAAR de werkplek. Actief pendelen naar kantoor veronderstelt ook de infrastructuur van een overdekte fietsenstalling dichtbij de ingang en voorzieningen zoals douches en lockers. (bron)

* Actieve kantoorinrichting
Zit-sta tafelwalkdeskgezonde gebouwendynamisch kantoor

* Sedentair gedrag
Lang zittenZitten is het nieuwe rokenzitten is dodelijkminder zitten en meer bewegenmeten van zitgedragbewegen beschermtminder zitten op het werkveelzijdige aanpakzittend of staand werken