Ergonomie staat voor het ontwerpen van gezonde gebouwen. Dit zijn dynamische kantoren die gezond en efficiënt werken stimuleren. De WELL Building Standard v2 beschrijft 11 criteria waaraan gezonde gebouwen dienen te voldoen. Een belangrijk criterium daarbij is “beweging”. Doel is immers het verminderen van sedentair gedrag en het aanmoedigen van beweging en fysieke activiteit.
WELL Building Standard v2
Deze internationale norm beschrijft concrete criteria voor het ontwerpen van gezonde gebouwen. Bepaalde criteria zijn daarbij basis of verplicht, ze moeten zeker gerealiseerd worden. Andere criteria zijn dan optimalisaties. Hiermee scoort men punten en dat totaal dient hoog genoeg te zijn. Verplichte criteria voor gezonde gebouwen die bewegen stimuleren, zijn een goede visuele en fysieke ergonomie en het ontwerpen van actieve gebouwen.
Visuele en fysieke ergonomie
- Beeldscherm verstelbaar in hoogte en kijkafstand
- Meer dan 25% van de medewerkers heeft een zit-sta tafel
- Verstelbare bureaustoel
- Voetruimte bij sta-werkplekken met voetensteun of stamatten
- Opleiding ergonomie: risicofactoren, hoe werkplek instellen
Aandachtspunt op vlak van schermen zijn wel de laptops. Scherm en toetsenbord hangen immers aan elkaar vast. Een extern scherm of laptophouder zijn dan noodzakelijk om de hoogte en kijkafstand goed te kunnen instellen. Zit-sta tafels zijn eveneens een must op vlak van ergonomie. Minimum 25% van de vaste bewoners op een locatie dient daarbij te beschikken over een zit-sta tafel. Een opleiding over ergonomie is eveneens vereist. Daarin kunnen de risicofactoren van overbelasting aan bod komen en uitleg over hoe men zijn werkplek optimaal kan inrichten.
Ontwerp actieve gebouwen
- Stimuleer beweging en trapgebruik
- Actief pendelen
- Planning en selectie van site met beweegmogelijkheden
- Actief meubilair
- Actieve buitenomgeving
Het ontwerpen van actieve gebouwen kan men realiseren door minimum één van deze optimalisaties hard te maken.
Stimuleren beweging en trapgebruik
– Esthetische gangen en trappen
Om beweging doorheen een gebouw aan te moedigen, zijn esthetische gangen en trappen nodig. Dat kan onder andere door muziek, kunst, daglicht, verlichting, natuurelementen of gamification. Bedrijfsfoto’s die de gang opfleuren en motiverende opschriften in de trappenhal of op de trappen verlagen bijvoorbeeld de drempel om voor de actieve variant te kiezen.
– Integreer bewegwijzering die trapgebruik stimuleert
De voetjes die naar de trap zijn een gekend voorbeeld van bewegwijzering die aanzetten tot trapgebruik. Strategische plaatsen daarbij zijn de aan de lift, het begin van de trap of toegangspunten en knooppunten naar de trap. Een opschrift aan de lift maakt de gebruiker immers meer bewust van het dynamische alternatief.
– Promoot zichtbare trappen
Trappen moeten opvallen. Ze dienen bovendien toegankelijk te zijn voor alle bewoners en bereikbaar vanaf alle verdiepingen. Aan de ingang van een gebouw dient de trap ook gesitueerd te zijn voor de lift. Zo is de trap de eerste keuze die men tegenkomt.
Actief pendelen
– Voorzie een fietsenstalling
Om het fietsen naar het werk en tussen sites of gebouwen te promoten dient er een fietsenstalling en herstelmateriaal te zijn. Een andere optie is een beleid dat toelaat om de fiets in je kantoor te stallen.
– Voorzie faciliteiten voor actieve medewerkers
Na het fietsen of lopen is een douche geen overbodige luxe. De norm schrijft daarom in functie van het aantal bewoners een aantal douches en lockers voor.
Planning en selectie van de site
Bij de keuze van de locatie van een nieuw gebouw, dient men te kiezen voor een omgeving die beweging stimuleert. In de buurt dienen er daarvoor minstens acht nutsvoorzieningen te zijn. Dat zijn winkels, een bib, bank, ziekenhuis, enz… Voor de bereikbaarheid van het openbaar vervoer omschrijft de norm een transportscore. In Vlaanderen bestaat er gelijkaardig de Mobiscore. Verder zijn voet- en fietspaden naar de locatie ook een optimalisatie van een gezond gebouw.
Actief meubilair
Er vallen extra punten te rapen in de norm wanneer meer dan 50% van de bewoners over een zit-sta tafel beschikt. Andere optie zijn dynamische werkplekken met een bureaufiets, loopband, balance board, enz… Ook dynamische krukken aan een zit-sta tafel kan men hieronder rekenen.
Actieve buitenomgeving
Zoals men beweging in het gebouw kan stimuleren, dient men dat ook buiten het gebouw te doen. Voetgangersbestemmingen maken het namelijk de moeite waard om naar buiten te gaan. Voorbeelden zijn een outdoor plaza, zitplaatsen, groen, water/fontein, wandelpad, drinkfontein, bomen/planten, kunst,….
Andere optimalisaties
- Voorzie beweegmogelijkheden voor fysieke activiteit (beweegprogramma’s)
- Voorzie ruimtes en uitrusting voor fysieke activiteit (fitness)
- Verbeterde ergonomie (ergonoom voor instellen werkplek)
- Promotie fysieke activiteit (zichtbaar maken)
- Zelf monitoring (wearables)
* Lang zitten
Lang zitten – Zitten is het nieuwe roken – zitten is dodelijk – minder zitten en meer bewegen – meten van zitgedrag – bewegen beschermt – minder zitten op het werk – veelzijdige aanpak – zittend of staand werken
* Actieve kantoorinrichting
Zit-sta tafel – walkdesk – gezonde gebouwen – dynamisch kantoor