Weinig bewegen en veel zitten zijn eigen aan een kantoorjob van vandaag. Om de nadelen op vlak van gezondheid te verminderen, is het doel “minder zitten”. Dit overzichtsartikel geeft een overzicht van wat werkt en wat niet.
Wat werkt? Zit-sta tafels
Zit-sta tafels verminderden de zittijd op het werk met gemiddeld 100 minuten per dag. Dit effect is zichtbaar gedurende de eerste drie maanden. Dit effect neemt echter af met de tijd. Toch is op middellange termijn (3 tot 12 maanden) nog steeds een positief resultaat te vinden. De zittijd op het werk vermindert 57 minuten. Bovendien gaat men thuis niet extra zitten omdat men op het werk minder gezeten of meer gestaan heeft. Het effect is dus duurzaam.
Regelmatig korte pauzes nemen (1 à 2 minuten om het half uur) is een meer efficiënte strategie dan twee keer een lange pauze (2×15’). De optelsom van korte pauzes zijn gemiddeld genomen goed voor 40 minuten minder zitten op het werk. Elke 30 minuten eens rechtstaan of bewegen blijft een goed devies.
Wat werkt misschien? Actieve werkplekken
Het effect van actieve werkplekken is niet zo duidelijk. De studies met loopbanden of fietsbureaus vertonen uiteenlopende resultaten. Een duurzame gedragsverandering blijkt niet zo evident en kon nog niet systematisch aangetoond worden in onderzoek.
Het geven van opleiding en begeleiding heeft op korte termijn geen effect. Toch wordt er gemiddeld 19 minuten minder lang gezeten op het werk. De resultaten zijn echter zeer uiteenlopend van 57 min minder tot 19 min meer zitten op een dag. Daardoor is de winst niet betekenisvol. Op lange termijn (>3 maanden) is het voordeel wel duidelijk, 28 minuten minder lang zitten op een werkdag. De macht van de statistiek of het lage aantal onderzoeken?
Eenzelfde fenomeen treedt op bij tips die op de computer verschijnen. De zitduur vermindert niet betekenisvol op korte termijn, maar wel op middellange termijn. Een andere interessante parameter zijn de zitperiodes langer dan 30 minuten. Deze verminderen in aantal en in duur na het verschijnen van de tips. Eén uur minder zitten per dag blijkt een realistisch gemiddelde. Wie gedurende lange tijd de computermeldingen kan verdragen, heeft er baat bij…
Wat werkt niet? Activity trackers
De polsbandjes die de hoeveelheid beweging of aantal stappen registreren, hebben geen effect op de zitduur. Het is weliswaar slechts één studie. Toch maakt dit het onderscheid duidelijk tussen minder zitten en meer bewegen. Dat zijn twee verschillende strategieën. Beiden zijn nodig, maar het één leidt niet noodzakelijk tot het ander. Het is niet omdat men veel beweegt, dat men automatisch weinig zit.
Mindfulness training kan zinvol zijn om te helpen ontspannen, maar het heft geen effect op de duur dat men zit op het werk. De resultaten zijn ook hier sterk uiteenlopend. Bij de ene persoon is er een positief effect van minder zitten, bij de ander juist het omgekeerde.
Bron: Shrestha ea 2018. Workplace interventions for reducing sitting at work. Cochrane Database Syst Rev 6: CD010912.
* Lang zitten
Lang zitten – Zitten is het nieuwe roken – zitten is dodelijk – minder zitten en meer bewegen – meten van zitgedrag – bewegen beschermt – minder zitten op het werk – veelzijdige aanpak – zittend of staand werken
* Actieve kantoorinrichting
Zit-sta tafel – walkdesk – gezonde gebouwen – dynamisch kantoor