Zitten is goed ingebakken in onze cultuur. Het meten van de zitduur is daarom een efficiënte manier om bureelwerkers bewust te maken van hun zitgedrag. Een activity tracker registreert ook het aantal uren zitten. Dat is een eerste stap in gedragsverandering. Na deze nulmeting kunnen vervolgens individuele doelen en strategieën gesteld worden om minder lang te zitten, minder lang aan één stuk te zitten en meer te bewegen.
Meten duur van zitten, staan en bewegen
Met een activity tracker kan het zitgedrag en de hoeveel beweging gemeten worden. In wetenschappelijke onderzoeken worden duurdere modellen zoals ActivPal en AcitGraph gebruikt. Deze maken een nauwkeurig onderscheid tussen zitten en staan. Voor het dagelijks gebruik zijn er tegenwoordig eenvoudige polsbandjes die naast bewegen ook deze optie hebben. Voor zitten zijn ze niet echt nauwkeurig, maar het is de boodschap die telt…
Het polsbandje dat fungeert als activity tracker laat zien hoe actief men geweest is. Er zijn bijvoorbeeld vijf intensiteitsniveaus: slapen, zitten, lage activiteit, gemiddelde en hoge activiteit. Men kan een activiteitsdoel instellen, waarbij men feedback krijgt hoeveel % men hiervan heeft gerealiseerd. Op die manier wordt men doorheen de dag bewust gemaakt of men veel of weinig verwijderd is van het activiteitsdoel.
In het kader van minder zitten is ook de inactiviteitswaarschuwing interessant. Van zodra men te lang stilzit, trilt het polsbandje om de zitter bewust te maken dat het tijd is om te bewegen. Als men langer dan één uur stilzit, krijgt men een inactiviteitsmarkering.
Hoe gedrag veranderen?
Zitten is een gewoonte. Het veranderen van het zitgedrag, vraagt een interventie op verschillende vlakken.
Individu: persoonlijke doelen stellen
In de eerste plaats dient men zich bewust te zijn van zijn zitgedrag. Het meten van de zitduur, duur van staan en bewegen maken iemands activiteitsprofiel zichtbaar. Op basis daarvan kan men individuele doelen gaan stellen. Wie 9 uur per dag zit, moet niet meteen mikken op 6 uur, maar kan dit geleidelijk afbouwen. Doel is zittijd te vervangen door statijd of door te bewegen.
Fysieke omgeving: zit-sta tafel
Minder zitten en meer staan, het is gemakkelijk gezegd. Er is echter meer nodig dan enkel de medewerkers te informeren en bewust te maken. De omgeving moet mee aangepast zijn. Een zit-sta tafel is een efficiënte manier om het zittend werk regelmatig te doorbreken zonder aan efficiëntie te verliezen.
Bij kantoorinrichting wordt meer een meer gekozen voor activiteitsgerelateerde werkplekken, waarbij verschillende taken in verschillende ruimtes gebeuren (printen, vergaderen, pauzeren, geconcentreerd werken, enz…). Dit zorgt op een spontane manier dat bureelwerkers vaker gaan rechtstaan en bewegen. Onbewust zal het zitgedrag veranderen.
Cultuur: engagement leidinggevende
Een andere succesfactor is dat een cultuurverandering ondersteund wordt door de directie of leidinggevenden. In een strategie om minder te zitten, kan gekozen worden voor staand vergaderen en staand pauzeren als nieuwe standaard binnen het bedrijf. Dit stimuleert de medewerkers om meer te staan en te bewegen doorheen de werkdag. Op die manier wordt staan de nieuwe sociale norm voor bepaalde taken en vraagt het geen extra inspanning.
Coaching
Op basis van het gemeten zitgedrag kan men gaan nadenken waar nog winst valt te boeken en dit als doel te stellen. Een coach kan helpen met dit op te volgen en te stimuleren.
– Staand telefoneren
– Naar een collega wandelen in plaats van mailen
– Elke keer naar de printer wandelen
– Elke keer rechtstaan voor de vuilbak
– Elk half uur eens rechtstaan
– Regelmatig een beweegpauze
– …
Meer bewegen
Los van deze maatregelen om minder te zitten op het werk, is een andere gezondheidsstrategie hoe we meer kunnen bewegen. De trap nemen in plaats van de lift, lunch wandelen, met de fiets naar het werk, auto verder weg parkeren, enz… Deze kleine bewegingen thuis en op het werk hebben een positief effect op de gezondheid. Toch is er meer nodig. Bewegen vraagt een aangehouden inspanning, weliswaar aan lage intensiteit. Van de 10000 stappen zouden er namelijk 4000 goed doorstappen moeten zijn. Het is meer dan eens naar de printer slenteren…
* Lang zitten
Lang zitten – Zitten is het nieuwe roken – zitten is dodelijk – minder zitten en meer bewegen – meten van zitgedrag – bewegen beschermt – minder zitten op het werk – veelzijdige aanpak – zittend of staand werken
* Actieve kantoorinrichting
Zit-sta tafel – walkdesk – gezonde gebouwen – dynamisch kantoor