Repetitief werken of het herhaalde hanteren van lichte lasten is ook een vorm van het manueel hanteren van lasten. Codex VIII.3 Manueel hanteren van lasten stelt dat zoveel mogelijk het manueel repetitief werk dient te vermijden. Als dat niet kan is er een risicoanalyse repetitief werken nodig met passende maatregelen. De medewerkers zouden dan ook een opleiding rond de correcte werkmethodes moeten krijgen.
Opsporen (Ergonomie Check)
Repetitief werk gaat over lage krachten (<3kg) die zich herhaald voordoen (>2x/min). Het meest kenmerkend is de tempogebonden arbeid met cyclustijden waarbinnen men steeds dezelfde handelingen doet. Daarnaast zijn er ook jobs met een meer gevarieerd takenpakket, maar gekenmerkt door vele manuele handelingen.
Bespreken (Focus Ergonomie)
In gesprek met de medewerkers is de werkorganisatie een belangrijk aspect. De duur van het repetitief werk is een heel bepalende factor. Daarnaast zijn volgende risicofactoren relevant:
- Duur
- Herhaling: aantal handbewegingen per minuut
- Houding
- Kracht
- Hanteerbaarheid
- Omstandigheden
Analyseren (KIM repetitief werk)
Om de prioriteit of effectiviteit van maatregelen te kennen, kan men het risico op overbelasting door repetitief werken kwantificeren door middel van KIM repetitief werk of manuele handelingen. Deze methode gaat uit van een dosisbelasting, duur x belasting. Het aantal uur repetitief werk is dus een doorslaggevende factor.
Meten (OCRA)
De expertmethode voor de risicoanalyse repetitief werken is de OCRA methode. Hierin berekent men een OCRA index op basis van objectieve factoren. De kracht kan men bijvoorbeeld meten door middel van elektromyografie (EMG). Het aantal handbewegingen kan men visueel tellen, wat wel enige training vereist. Een houdingsanalyse kan dat ook, maar de software die de data verwerkt, laat nog niet toe om de houdingsranges zelf in te stellen volgens OCRA.
Aanpakken (Oplossingen)
Repetitief werk is misschien wel het moeilijkste ergonomische risico om aan te pakken zonder in te boeten aan efficiëntie en tevredenheid. Bronaanpak is uiteraard automatisatie die de stereotype en herhaalde taken overneemt. Toch kan men ook de duur aanpakken door jobrotatie met andere niet-repetitieve taken. Daarnaast kan men de herhaling verminderen door taakverbreding of door te variëren over beide handen of in de werkrichting. Cobots kunnen een deel van het werk overnemen, waardoor de herhaling of de kracht voor de mens binnen een cyclus vermindert. Een goede houding bekomt men vervolgens door het toepassen van de ontwerprichtlijnen. De richtlijnen voor ergonomisch handgereedschap helpen daarnaast goede tools te kiezen. Samengevat zijn er dus volgende oplossingen:
- Duur: automatiseren, taakroulatie, pauzes
- Herhaling: taakverdeling, taakrichting, taakverbreding
- Houding: ontwerprichtlijnen
- Kracht: cobot
- Hanteerbaarheid: handgereedschap
- Omstandigheden
* Risicoanalyse:
Tillen – trekken en duwen – repetitief werken – staand werken
* Repetitief werken:
KIM – HARM – ART – OCRA checklist – OCRA index – ACGIH TLV – Strain Index – Duet