Wat is Ergonomie Check ?
De Ergonomie Check is een lijst met alle ergonomische risico’s. Deze kan gebruikt worden in de eerste stap van de risicoanalyse ergonomie. Per taak of per functie lijst men dan op welke ergonomische risico’s aanwezig zijn. Om de risico’s meer objectief te kunnen toekennen, zijn er ook duidelijke criteria omschreven. De kracht van de Ergonomie Check ligt in zijn eenvoud om medewerkers, leidinggevenden, ontwerpers en preventieadviseurs gericht naar ergonomie te laten kijken. In de volgende stap gaat men dan dieper focussen op de risicofactoren per risico.
Casus “Motorkabels picken”
Een operator dient motorkabels te picken uit die bakken. Eerst kijkt hij op zijn lijst welk type kabel nodig is. Hij gaat naar de gepaste bak, neemt de kabel en hangt deze vervolgens aan de juiste haak. Bij het overlopen van Ergonomie Check blijken dan dat volgende risico’s nader bekeken te worden:
- Tillen: veelvuldig en manueel tillen
- Trekken en duwen van de kar
- Extreme houding: ver reiken in de bak
- Staand werken: hele dag op de voeten
- Vermoeidheid: wandelafstand met vaak tillen
- Mentaal: leesbaarheid lijst en identificatie haak
In een volgende fase wordt dan de Focus Ergonomie toegepast om per diepte te bekijken wat nu juist het tillen zo belastend maakt. Dat is namelijk het gewicht van de kabels, de beperkte grip, de diepe bakken in de lengterichting, de beperkte voetruimte, de hoogte van de haken, enz… Daaruit volgen dan ook mogelijke oplossingen zoals een tilhulp, hogere bak, meer ruimte tussen bakken, bakken in breedte, jobrotatie,…
Casus “Stellassen”
Deze medewerkster neemt een lamp en legt die voor haar op het stellasapparaat. Vervolgens neemt ze verschillende component en legt deze op de fitting om ze erop vast te lassen. De afgewerkte lamp wordt op de groene tray gelegd. Volgende risico’s uit de Ergonomie Check zijn op deze werkpost aanwezig:
- Repetitief werk: lichte componenten
- Lang zitten: PUR stoel
- Extreme houding: reiken naar aanvoerbak naast de tafel
- Mentaal: scherm geeft aan hoeveel ze voor of achter loopt op te behalen productiviteit
- Omgeving: lawaai, dampen
Criteria Ergonomie Check
Voor elke taak kan men de ergonomische risico’s gaan toekennen op basis van wat men ziet of het vragen aan de medewerker. Dat zal in vele gevallen goed lukken. Toch is het belangrijk dat een screening juist gebeurd. Elk risico heeft immers zijn eigen methode om het te kwantificeren. Wil men in de volgende stappen van de risicoanalyse de juiste tool toepassen, dan dient het ergonomisch risico correct gescreend te worden. Daarom worden de risico’s ook meer objectief omschreven. Deze kunnen helpen bij twijfel.
1. Tillen: >3kg en >10x/dag, of >25kg
2. Trekken en duwen: >10x/dag of >200kg of >30m/keer
3. Repetitief werk: <3kg, >30 acties/minuut of cyclustijd <30″
4. Verplaatsen: van mensen
5. Beeldschermwerk: >4u/dag pc, >2u/dag laptop
6. Houding: rug, nek, schouders, pols, <3kg
7. Lang staan of zitten: >5min continu op 1m² staan, >4u/dag zitten of staan
8. Knielen of hurken: >1min continu, >10x/u
9. Vermoeidheid:
10. Mentaal: tempo, informatie en bediening
11. Trillingen: >1u per dag voor voertuigen of gereedschappen
12. Geluid: verstoorde concentratie of spraakverstaanbaarheid
13. Verlichting: slechte leesbaarheid of zichtbaarheid
14. Temperatuur: onaangename temperaturen, koude/warmte
Verdere stappen risicoanalyse ergonomie?
Een screening vormt de aanzet om de ergonomische risico’s verder participatief te gaan bespreken met Focus Ergonomie en indien nodig te kwantificeren met de KIM methode. Bij twijfel is het beter een risico teveel dan te weinig te screenen. In de volgende stappen van de risicoanalyse zal wel blijken hoe de werknemers het risico inschatten. Een screening doet immers nog geen uitspraak of het risico hoog of laag is.
Wanneer men de risico’s gescreend heeft samen met de medewerkers, dan zal daar dus vaak meteen de observatie aan gekoppeld worden. Dit is het kwalitatief bespreken van de risico’s en mogelijke oplossingen. De medewerkers zijn immers de experts van hun job, die goed de knelpunten en mogelijke oplossingen kunnen aanreiken.
Lees ook: Focus Ergonomie – KIM methode – TOP aanpak – risicoanalyse ergonomie