Repetitief werken is misschien het moeilijkst op te lossen ergonomisch risico, het werk moet immers gedaan worden. Automatisatie of cobots zijn daarom voor de hand liggende oplossingen voor repetitief werk. De combinatie van herhaling, houding en kracht bepalen de fysieke belasting. Bij een hoge herhaling is het dus belangrijk om de houding te optimaliseren en de vereiste kracht te beperken. Daarnaast kan naar de organisatie gekeken worden om de herhaling te verminderen.
Taakverdeling
Bij repetitief werk is het belangrijk om de verschillende deeltaken te verdelen over de linker- en rechterhand. Dit halveert alvast de belasting voor één hand. Na een korte leerperiode is er weinig verschil tussen beide handen op vlak van snelheid en nauwkeurigheid. Het leereffect is hoog door de hoge herhaling.
Taakrichting
Naast het verdelen van de deeltaken kan men ook afwisselen in de richting van het werk. Door aan beide kanten van een band te werken, komen de onderdelen telkens van de andere richting. Hetzelfde is van toepassing aan een kassa waarbij de band van links ofwel van rechts komt. Dat betekent toch telkens een andere belasting op het lichaam.
Taakroulatie
Taakroulatie of jobrotatie is de afwisseling tussen verschillende kerntaken doorheen de dag. De operator wordt opgeleid om meerder taken te kunnen doen. In het kader van preventie is het belangrijk de jobrotatie zo te kiezen dat er een effectieve afwisseling is in fysieke belasting. Zitten afwisselen met staan, repetitief werken met tillen zijn goede maatregelen. Taakroulatie mag echter geen uitweg zijn om (te) zware werkposten goed te praten.
Taakverbreding
Bij taakverbreding gaat men extra taken toevoegen aan de kernactiviteit. Een operator doet niet alleen de assemblage, maar doet ook de aan- en afvoer van materialen. Wanneer deze taak een andere fysieke belasting inhoudt, is dat een goede afwisseling vanuit preventie. De aan- en afvoer fungeert dan als herstelmoment van het repetitief werken.
Taakverrijking
Bij taakverrijking gaat men ook extra taken toevoegen aan de kernactiviteit, maar gebaseerd op complexiteit en verantwoordelijkheid. Deze taken zijn veelal ook minder repetitief. Het bijkomend voordeel van deze strategie is dat er meer erkenning is voor het eindresultaat wat zorgt voor een hogere taaktevredenheid.
Taakdimensies
Bij taakdimensies wordt een operator verantwoordelijk voor de hele taak. Hierdoor krijgt hij de autonomie om volgorde, tempo, tijdstip en manier van uitvoeren zelf te bepalen. Dit draagt ook bij tot waardering en motivatie. De operator heeft een duidelijk eigenaarschap van zijn taak en geniet hierbij een zichtbare erkenning. De variatie aan deeltaken vermijdt kortcyclische herhaling en vermindert het repetitief werk.
Taakorganisatie
Bij taakorganisatie wordt het hele proces toegewezen aan een groep operatoren. Als zelfsturend team werken ze een samenhangend geheel van taken af. Hierbij hebben ze zelf de mogelijkheden van planning, controle en verdeling van de deeltaken. De groep is verantwoordelijk voor de groepstaak en heeft een directe invloed op het proces. Dat creëert betrokkenheid.
Oplossingen voor het repetitief werk liggen vaak in het proces. Daarom is participatief overleg tussen werknemers, ontwerpers en beslissers zinvol om tot werkbare en gedragen oplossingen te komen.
* Oplossingen:
Tillen – trekken en duwen – repetitief werken – staand werken
* Repetitief werk:
Risicoanalyse – KIM – HARM – ART – OCRA checklist – OCRA index – ACGIH TLV – Strain Index – DUET