Staand werken is een onderschat risico op vlak van gezondheidsschade. Toch is er een wetgeving die zich specifiek richt op dit risico. Codex VIII-1 werk- en rustzitplaatsen vraagt een risicoanalyse staand werken waarbij men de duur en intensiteit bekijkt. Bij een verhoogd risico dient zittend werken of pauzeren mogelijk te zijn.
1. Opsporen (Ergonomie Check)
Staand werken kan men definiëren als alle taken die in een verticale houding op de voeten gebeuren. Dat is een heel ruime definitie., die de Belgische arbeidsinspectie hanteert. De gezondheidsklachten manifesteren zich duidelijk bij statisch staan op een beperkte ruimte. Dat gaat dan over 1m² of een straal van 2 meter. Vaak gaat staand werken ook gepaard met repetitief werken.
2. Bespreken (Focus Ergonomie)
De duur van het staand werken en de duur aan één stuk (intensiteit) zijn de voornaamste risicofactoren. Daarnaast zijn er een aantal verzwarende factoren zoals de houding en omgeving waarin men moet staan. Als verlichtende factoren gelden dan weer een zachte ondergrond, hulpmiddelen en afwisseling met zitten.
- Duur
- Intensiteit
- Houding
- Ondergrond
- Hulpmiddelen
3. Analyseren (VerV tool staand werken)
Het risico op overbelasting ten gevolge van staand werken kan men beoordelen met de VerV tool staand werken. Deze bepaalt het naakte risico door de duur en intensiteit te combineren in een puntenscore. Deze wordt vermeerderd door een ongunstige houding, extreme temperatuur of trillingen. Het effect van hulpmiddelen zal het risico dan weer procentueel doen dalen. Afwisseling met zitten heeft uiteraard de grootste impact.
4. Meten (muscle twitch force)
De exacte duur van het statisch staan en wandelen kan men meten met een accelerometer. De goedkopere varianten zijn reeds te vinden in activity trackers. Deze draagt men rond de pols en ze registreren de hoeveelheid liggen, zitten, staan, licht en intensief bewegen. Een accelerometer biedt de mogelijkheid om de duur en intensiteit nauwkeurig te registreren.
5. Aanpakken
De meest effectieve oplossingen spelen in op de organisatie van het staand werken. Jobrotatie met zittende werkposten heeft zo een grote impact. Taakverbreding zal ook vaak zorgen dat taken minder statisch zijn. Een andere groep van preventiemaatregelen richten zich op het verlichten van het staan. Dat kan door het creëren van een zachte ondergrond. De stamatten of zachte inlegzolen verminderen de vermoeidheid in de benen en lage rug. Steunkousen trachten hetzelfde te realiseren. Een voetenbaar of opstapje, waarop men afwisselend een voet kan plaatsen, betekent evenveel staan, maar telkens met een andere belasting op de rug.
- Duur: zittend werken, jobrotatie
- Intensiteit: pauzes, taakverbreding
- Houding: hoogte, reikafstanden, beenruimte
- Ondergrond: stamatten, inlegzolen
- Hulpmiddelen: zadelstoel, stasteun, voetensteun, steunkousen
Lees ook:
Oplossingen staand werken
Risicoanalyse staand werken
Langdurig staan als gezondheidsrisico
Zittend of staand werken
Stasteun – zadelstoel
Stamatten
Voetensteun bij staand werken
Muscle twitch force voor vermoeide benen
VerV tool staand werken