Kent u bovenstaande fietsborden? Waarschijnlijk wel. Hoewel ze allen te maken hebben met fietsers, zijn er toch verschillen: met fietser erop en zonder, witte fiets of witte achtergrond, abstract en concreet en dan zijn er nog de verschillende kleuren. Maar wat wordt nu het beste begrepen, welk fietsbord herkent men het snelst en vinden we intuïtief het meest natuurlijk?
Met of zonder fietser
Een Amerikaans onderzoek [1] vond dat de voorkeur uitgaat naar een pictogram met fietser op de fiets. Verklaring is dat dit beter aansluit met de boodschap die het fietsbord wil geven. Het bord met fietser zal men ook sneller herkennen dan het klassieke bord. Dat is opvallend omdat een pictogram beter herkend wordt naarmate men er meer mee vertrouwd is. De Amerikaanse standaardborden zijn reeds van 1979 in omloop, dus is het klassieke fietsbord in het voordeel. Desondanks worden de alternatieve fietsborden beter herkend.
Abstract of concreet
Concrete fietsborden worden beter begrepen. De bedoeling van een pictogram is om de realiteit vereenvoudigd weer te geven in een oogopslag. Toch mag de informatie ook niet te beperkt zijn. De details van een stuur en pedalen maken het beeld realistischer en versterken het beeld van een fiets. Een streep in de wielen suggereert beweging en wordt daarom goed begrepen door de fietsers.
Kleur: positief of negatief contrast
Op vlak van herkenning en leesbaarheid is er geen verschil tussen een donkere achtergrond (groen in de studie met witte fiets) of een lichte achtergrond (geel in de studie met zwarte fiets). De kleur draagt geen informatie in zich op vlak van herkenbaarheid. Dat zou wel anders zijn moest de betekenis bevraagd worden. Nu liet men de foto 1″ zien en moesten de fietsers zeggen welk fietsbord ze gezien hadden.
Fietshelm op pictogram
Om de veiligheid van het fietsen te promoten is het aangewezen dat de fietser op het pictogram een helm draagt. Dit zou het natuurlijke beeld van een fietser moeten zijn en daarom essentieel in het ontwerp. Bij dodelijke fietsongevallen draagt 92% geen helm en die zouden soms wel kunnen helpen.
Leesbaarheid
Het pictogram met fietser en voldoende details was 20% meer leesbaar dan het klassiek fietsbord. Hoe kleiner het beeld, hoe groter het verschil is. Dat is van belang om een bord reeds van ver te herkennen. Dat maakt het makkelijker voor een fietser of een bestuurder om de boodschap om te zetten in een actie. Bij de verste kijkafstand is het nieuwe fietsbord door 34% meer fietsers zichtbaar.
Besluit
Deze studie toont aan dat het ontwerpen van pictogrammen aandacht voor ergonomie vraagt. Bij verkeersborden heeft dit mee zijn impact op de veiligheid, wat het belang toch de moeite maakt.
[1] Kyunghui e.a. 2013 The effects of sign designs features on bicycle pictorial symbols for bicycling facility signs. Applied Ergonomics 2013; 44: 990-995.
* Cognitieve ergonomie:
principes – usability testing – ppt presentatie – GSM achter stuur – zelfrijdende auto – senioren GSM – stemcomputer – verpakking – fietsbord – derde remlicht – redundant coderen – treinongeluk – rood sein