De Europese norm EN1729 (2016) schrijft verschillende hoogtes van schoolmeubilair voor in functie van de individuele lichaamsafmetingen van de leerling. Met elke maat van schoolmeubilair stemt ook een kleur overeen. Omdat niet alle leerlingen even groot zijn, zullen binnen één klas drie verschillende hoogtes van tafels en stoelen voorkomen.
Stoelhoogte
De juiste hoogte van het schoolmeubilair kan men kiezen op basis van lichaamslengte. De norm voorziet echter ook een indeling op basis van de onderbeenlengte of knieholtehoogte. Deze is het meest nauwkeurig om de stoelhoogte te bepalen. Leerlingen die zitten op meubilair volgens de norm EN 1729 hebben duidelijk een betere houding van de rug en de nek. De leerlingen zitten minder gebogen naar voor met de rug.
Binnen eenzelfde maat van schoolmeubilair is de hoogte van de stoel dan gebaseerd op de leerling met de laagste knieholtehoogte. Dit betekent dat in het horizontale zitconcept iedereen lager dan knieholtehoogte komt te zitten. Hier is nog verbetering mogelijk door te kiezen voor het open heuphoek zitconcept. Dit staat ook in de norm beschreven.
Tafelhoogte
Om de hoogte van tafel te bepalen vormt de leerling met de hoogste ellebooghoogte in zit de referentie. Deze hoogte wordt opgeteld bij de eerder vernoemde zithoogte. Iedereen werkt dus op een tafel die hoger is dan zijn ellebogen. Dit wordt subjectief ook als meest comfortabel ervaren.
De focusafstand van de ogen is bij kinderen immers korter zodat ze een kleine leesafstand wensen. Een hoge tafel helpt daarbij. De EN 1729 schrijft bovendien een hellend werkblad voor met een inclinatie tot 20°. De hoogte en helling van het werkblad leidden tot een sterke verbetering van de houding van het hoofd en de nek. Deze zijn duidelijk minder naar voor gebogen. De schoolboeken worden omwille van dit principe ook best op een pennenzak geplaatst zodat ze meer schuin of geheld staan.
Open heuphoek concept
De EN 1729 beschrijft naast het horizontaal zitten ook het zitten onder open heuphoek. Dat betekent dat de heupen hoger komen dan de knieën. De hoek tussen romp en bovenbenen is dan groter dan 90° of open. Dit type meubilair geeft de beste houding van de rug en nek tijdens het voorwaarts schrijven op de tafel.
De voorste helft van de zitting helt 10° naar voor zodat de bovenbenen naar beneden kunnen hellen. De achterste helft van de zitting is horizontaal zodat men nog steeds stabiel zit en niet van de stoel afglijdt. De leerlingen met de langste onderbenen zitten nog steeds met de heupen hoger dan zijn knieën zitten. Er is wel een voetensteun nodig bij het passief achterwaarts zitten. Deze hoogte bedraagt best 10 cm, aldus de norm.
Verstelbaar meubilair
In praktijk is het niet evident om verschillende maten van schoolmeubilair te voorzien, waarbij de verhouding ook elk jaar verschilt. Daarom is de beste keuze te kiezen voor verstelbaar meubilair volgens de kleuren of maten van de norm. Hierin bestaan twee mogelijkheden: een hoge tafel met verstelbare voetensteun of een verstelbare tafel.
Bij een hoge tafel met verstelbare voetensteun past de leerling de hoogte van de voetensteun aan in functie van zijn onderbeenlengte. De leerling kan ook kiezen om zittend of staand de les te volgen. Bij het verstelbaar meubilair dient men zowel tafel als stoel in te stellen volgens dezelfde kleur.
Peter, de Beenmeter
Een instrument dat kan helpen om de juiste maat van schoolmeubilair te bepalen, is Peter de Beenmeter. Men print deze meter af op papier en hangt deze over de rand van de tafel. De leerling gaat vervolgens op de tafel zitten, met de knieën over de rand. De onderkant van de voeten geeft dan de juiste maat of kleur van het schoolmeubilair aan (link).
* Schoolmeubilair:
schoolmeubilair – geschiedenis – EN1729 – statafels op school
* Zitten:
bureaustoel – zitbal – kniestoel – zadelstoel – hoge stoel – schoolmeubilair – kappersfiets – rolstoel
* Normen:
EN1335 bureaustoel – EN527 bureautafel – EN1729 schoolmeubilair – EN12464 verlichting