Een zadelstoel is een goede oplossing bij staande beroepen om het langdurig staan te doorbreken of bij zittende werkposten waar te weinig beenruimte is. De zadelstoel kan als afwisseling gebruikt worden bij staande activiteiten aan een hoog werkvlak zoals bij kassiersters, kappers, tandartsen, architecten,… Een zadelstoel ontlast de benen omdat deze niet meer het volledige lichaamsgewicht moeten dragen.
Open heuphoek
De zadelvorm lokt een uitgesproken open heuphoek uit. Naarmate men hoger zit, wordt de hoek tussen romp en bovenbenen immers steeds groter. Dat is een verschil met een hoge stoel, waar het zitvlak meestal vlak en horizontaal is. Doordat de bovenbenen naar beneden afhangen, is het een geschikte oplossing bij een krappe beenruimte.
De zadelstoel heeft ook als voordeel dat de zithoogte variabel is zonder dat een voetensteun nodig is. Aan een vaste (hoge) tafelhoogte, zal de kleine medewerker onder een grote heuphoek zitten, terwijl de grote medewerker meer de klassieke zithouding benadert. Alle mensen kunnen dan met de voeten plat op de grond steunen. Bij een hoge stoel daarentegen is steeds een verstelbare voetensteun nodig.
Dynamisch zitten
Een zadelstoel als afwisseling van het staand werken, is eigenlijk dynamisch zitten op macroniveau. De klassieke zittende houding wordt namelijk onderbroken door andere houdingen. Bij een zadelstoel kan men spreken van “stitten”, een houding tussen zitten en staan.
Wanneer men op een vaste werkpost met weinig beenruimte langdurig zit op een zadelstoel, dan is een dynamische zadelstoel nodig. Een kantelmechanisme laat zo bijvoorbeeld de afwisseling toe tussen actief voorwaarts werken en passief leunen tegen de rugsteun.
Een andere vorm van dynamische zitten zijn de zadelstoelen die mee kunnen bewegen richting het werk door een bolvormige voet of bewegende gaslift. Dit laat toe dat men steeds dicht tegen het lichaam kan werken en men minder ver moet reiken. Een mogelijk nadeel van een bewegende voet echter, is dat er minder stabiliteit is bij precisietaken.
Rug- en armondersteuning
Over het algemeen heeft een zadelstoel geen rugleuning omwille van het dynamische en afwisselende karakter. Zelfs wanneer er houdingsverval optreedt door vermoeidheid van de rugspieren, zou de afvlakking van de lage rug nog steeds minder zijn vergeleken met het zitten op een klassieke stoel.
Wanneer meer dan twee uur per dag op een zadelstoel werkt, is een rugleuning wel aan te bevelen. Een zadelstoel met kantelmechanisme veronderstelt uiteraard een rugleuning om eens tegen te kunnen steunen. Een ander model van zadelstoelen heeft een rugleuning die ook steun geeft in de actief voorwaartse werkhouding. Onder invloed van het lichaamsgewicht klapt de lage rugsteun naar voor. Zoals bureaustoelen kan men de weerstand instellen in functie van het lichaamsgewicht.
Omgeving
De typische beroepen waar de zadelstoel als afwisseling van het staand werken wordt gebruikt, hebben meestal een verstelbare omgeving. Een tandarts of kapper kunnen de hoogte van de klant steeds aanpassen. De tekentafel van een architect is vlot verstelbaar van de klassiek zittende houding tot een staande houding. Bij het zitten op een zadelstoel komen de ogen zo’n 15 cm lager ten opzichte van het rechtstaan. Bij afwisseling tussen zadelstoel en staan, moet de omgeving of het werkvlak in hoogte regelbaar zijn.
Een zadelstoel komt tot zijn recht bij een hoge omgeving. Bij een niet-verstelbare werkhoogte zal de hoogte van de zadelstoel aangepast worden aan de omgeving. Om een open heuphoek toe te laten voor groot en klein zal de tafel hoog moeten staan. Aan een klassieke tafel van 75 cm heeft de zadelvorm geen meerwaarde omdat men in een klassieke zithouding werkt. Bij een tafelhoogte van 85 cm zullen de bovenbenen wel een open hoek maken met de romp.
Zitdrukverdeling
Om de benen neerwaarts te kunnen laten afhellen, heeft het zitvlak een zadelvorm. Dit gaat ten koste van het zitcomfort. Nadelen zijn er voor vrouwen met strakke rokken en voor mannen waarbij soms “zadelpijn” wordt geconstateerd. Het zitten met de benen open wordt door vrouwen niet altijd geapprecieerd. De vorm van het zadel is belangrijk voor het ervaren comfort en de aanvaardbaarheid. Een dikker kussen kan de druk op de zitbeenknobbels verminderen bij langdurig zitten.
Zitten: bureaustoel – kniestoel – zitbal – zadelstoel – kappersfiets – schoolmeubilair – rolstoel
Staand werken: oplossingen – risicoanalyse – gezondheidsrisico – stasteun – stamat – voetensteun