Dynamisch zitten is het variëren van houdingen tijdens het zitten. Zo geeft men invulling aan de stelling “de beste houding, is de volgende”. Toch zijn er verschillende variaties mogelijk. Op microniveau zijn dat kleine verplaatsingen van het lichaamszwaartepunt. Op mesoniveau is dat de afwisseling tussen actief voorwaarts en passief achterwaarts werken. Het doorbreken van de zithouding is dynamisch zitten op macroniveau.
Microniveau
Bij dynamisch zitten op microniveau volgt het zitmeubel kleine verplaatsingen van het lichaamszwaartepunt. Het meest gekende voorbeeld is een zitbal, die telkens wat meebeweegt. De stabiliserende spiertjes van de romp worden hierdoor constant aangesproken op een wisselende manier. Deze zorgen voor een goede en stabiele houding. Die kleine verplaatsingen van het lichaamszwaartepunt zorgen ook voor drukverschillen op de tussenwervelschijven. Op die manier blijft het voedingsmechanisme van de tussenwervelschijven gevoed. Dit is efficiënte manier om het kruipeffect tegen te gaan. Bij statisch zitten verliest de tussenwervelschijf met de tijd aan hoogte. Vergelijk het met een spons die plat gedrukt wordt. Dynamisch zitten op microniveau houdt de spons in vorm.
Mesoniveau
Het afwisselen tussen een actief voorwaartse zithouding zonder rugleuning en een passief achterwaartse zithouding met rugleuning, is dynamisch zitten op mesoniveau. De spieren krijgen telkens de kans om uit te rusten. Een rugleuning is daarom een must wanneer men de hele dag op een stoel moet werken. De druk op de tussenwervelschijven is ook een stuk lager wanneer men achterwaarts tegen de rugleuning leunt. Een goed herstelmoment dus. Dynamische bureaustoelen op de markt stimuleren dit dynamisch zitten op mesoniveau. Ze verschillen wel in bewegingsdynamiek. Bij synchroonstoelen bewegen zitvlak en rugleuning in een vaste verhouding (2:1). Bij kantelstoelen blijft deze hoek gelijk, maar kantelt de bureaustoel in zijn geheel naar voor of achter. Het meest dynamisch zijn multi-dynamische stoelen waarbij zitvlak en rugleuning los van elkaar kunnen bewegen.
Macroniveau
Dynamisch zitten op macroniveau is het doorbreken van de klassieke zithouding. Met een zit-statafel zijn er heel wat mogelijkheden. Men kan het zittend werken op een bureaustoel afwisselen met zitten op een zadelstoel ofwel staand werken. Zitten blijft immers zitten. De fysieke omgeving kan ook bijdragen tot het doorbreken van dit sedentair gedrag. De centrale printer, de vuilbak aan de deur, telefoon zonder draad,… stimuleren een meer dynamisch werkgedrag. Zitten vervangen door staan is goed, zitten vervangen door bewegen nog beter. Een zit-sta tafel en dynamische omgeving zijn dus ook onderdeel van gezond zitten.
Dynamisch zitten vs actief zitten
Dynamisch en actief zitten worden vaak samen gebruikt, maar zijn toch niet helemaal hetzelfde. Actief zitten is zitten zonder rugleuning waardoor de rugspieren actief tegen de zwaartekracht in een goede houding moeten verzekeren. Dit is dan de tegenhanger van passief zitten, waar de rugleuning de spierwerking overneemt. Actief zitten is dus een vorm van dynamisch zitten op microniveau.
* Stoelen:
bureaustoel – zitbal – kniestoel – zadelstoel – hoge stoel
* Bureaustoel:
Ergonomische bureaustoel – hoe instellen – aankoopcriteria – EN1335