In 2021 verscheen de ISO 22955 norm over akoestiek in open kantoren. Dat is immers een hele uitdaging omwille van de vaak tegenstrijdige taken. Er is steeds een spanningsveld tussen het individueel geconcentreerd werken en de gesproken communicatie. ISO 22955:2021 akoestische kwaliteit in open kantoorruimtes heeft als doel om comfortabel op korte afstand een gesprek te kunnen voeren en geluidshinder tot de naburige werkplekken te verminderen. De ISO22955 geeft concrete richtwaarden voor zes verschillende types van kantoorruimtes. Deze kan men mee opnemen in een lastenboek.
Type 1: Activiteiten zijn nog niet gekend
Soms is de bestemming van een ruimte nog niet gekend tijdens de aanbouw. Toch is het belangrijk dat dan enkele basisvoorwaarden rond akoestiek worden gerespecteerd. Dit levert dan immers een flexibele ruimte die later voor veel verschillende activiteiten kan dienen.
Type 2: Communicatie naar buiten de ruimte
Communicatie naar buiten de ruimte betreft telefoneren, videobellen, enz… Deze activiteiten zijn typisch voor teams van verkoop, technische ondersteuning, callcenters, klantenrelaties, enz… Het takenpakket is niet echt gevarieerd en niet gericht op samenwerking onderling. Er is veelal veel omgevingslawaai.
Goede akoestiek betekent in deze ruimtes dat er een hoge spraakverstaanbaarheid is op de werkpost door het omgevingslawaai te beperken. Akoestisch panelen zorgen voor een hoge discretie tussen de werkstations. Deze mogen elkaar niet storen. Absorberend materiaal houdt de nagalmtijd en voortplanting van het geluid laag.
[Richtwaarden geluidsdrukniveau, demping, nagalmtijd en verval]
Type 3: Samenwerking tussen werkplekken
In deze ruimtes is er veel communicatie tussen medewerkers en eventueel beperkt individueel geconcentreerd werk. Deze taken komen voor bij projectgroepen die samenwerken, marketingteams die samen iets ontwikkelen,… Er is een gevarieerd takenpakket, waar samenwerking voor nodig is.
Dat betekent dat er veel geluidsbronnen zijn in de ruimte. Er is een goede spraakverstaanbaarheid vereist op en tussen de werkplekken. Wel is er discretie nodig ten opzichte van andere teams in de open ruimte.
Type 4: Weinig samenwerking
Beperkte samenwerking komt neer op vooral individueel werk waarbij er soms een beperkt overleg kan zijn. Kenmerkende diensten zijn administratie, boekhouding, HR en aankoop. Er is een hoge concentratie vereist en elk heeft zijn eigen taak die onderling heel verschillend kunnen zijn. Overleg gebeurt niet in deze ruimte, daarvoor zijn private zones nodig.
Er is relatief weinig omgevingslawaai in deze ruimtes. Communicatie tussen personen gebeurt met een gedempte stem en is kort. De verstaanbaarheid op de individuele werkplek is hoog. Tussen aanliggende werkplekken is een hoge discretie nodig door middel van demping.
Type 5: Publiek ontvangen
Het ontvangen van mensen is eigen aan een bank, stadhuis, reisbureau,… waar men mensen helpt met dienstverlening. Het zijn voornamelijk persoonlijke gesprekken tussen de medewerker en de klant. Daarom is er tussen de werkplekken een hoge discretie nodig, alsook ten opzichte van de wachtruimte. Het is niet de bedoeling dat men kan meeluisteren met het gesprek van een andere klant. De medewerker zal af en toe ook data moeten ingeven, waardoor de ruimte concentratie moet toelaten.
Deze ruimtes worden gekenmerkt door veel omgevingslawaai, veelal van buiten de werkruimte. De spraakverstaanbaarheid moet goed zijn op de individuele werkpost, maar juist laag tussen de werkplekken.
Type 6: Gecombineerde activiteiten
In eenzelfde ruimte gebeuren verschillende activiteiten. Deze verschillende taken dient men akoestisch dan ook goed te scheiden omdat ze elk hun eigen kenmerken hebben. Om kwalitatief het akoestisch comfort bevragen bij de gebruikers, verwijst de norm naar de GABO checklist.
* Akoestiek:
ABC akoestiek – lawaai op kantoor – ISO22955 – NPR3438 – GABO checklist – headset
* Normen kantoor:
EN1335 bureaustoel – EN527 bureautafel – EN17037 daglicht – Codex beeldschermen
EN12464 verlichting – ISO7730 thermisch comfort – ISO22955 akoestiek
NEN1824 kantooroppervlakte – NPR1813 kantoormeubelen – NPR3484 geluidshinder