Een goed fietszadel voorkomt zadelpijn of ongemak tijdens een langere fietstocht. Tijdens het fietsen komt er veel druk op een kleine zone. Achteraan steunen de zitbeenknobbels op het zadel en vooraan het schaambeen, beide gevoelige zones. Een fietszadel met uitsparing of een fietszadel zonder neus nemen de druk vooraan weg. Achteraan kan een breder zadel de druk verdelen en gel onder de zitknobbels de druk verminderen. Een goed zadel tenslotte is ook persoonlijk, dus testen maar…
Zadel met uitsparing
Een zadel met uitsparing vermindert de druk vooraan het zadel onder het schaambeen. Achteraan het zadel onder het zitbeen neemt de zitdruk wel toe. Uit een test met vijf commercieel verkrijgbare zadels bleek dat het fietszadel met uitsparing en gel het best scoorde [1]. De druk op het schaambeen was dan minste en de gel onder de zitknobbels verminderde dan de druk op het zitbeen. Een fietszadel met uitsparing of inkeping komt dan ook steeds vaker voor.
Bijkomend voordeel is dat het bekken ook lichtjes naar voor kantelt. Dat vermindert de belasting op de lage rug. Men zou de druk nog verder kunnen verminderen door ook het zadel 10° naar voor te laten kantelen. Dat komt echter het comfort niet ten goede. Een horizontaal zadel met uitsparing combineert minder druk, comfort en minder rugbelasting.
Fietszadel zonder neus
Een fietszadel zonder neus vermindert duidelijk de druk op het schaambeen. Het voorste deel van het zadel is dan ook gewoon weg. Zadels zonder neus geven een betere doorbloeding en doet gevoelloosheid verdwijnen. Het ervaren ongemak aan het zitvlak is duidelijk beter. Hoe minder de neus uitsteekt, hoe minder ongemak. Doordat het voorste deel van het fietszadel er niet is komt er wel meer druk op het achterste deel en de armen terecht.
Een zadel zonder neus gaat wel wat ten koste van de stuurvaardigheid en de stabiliteit. Racefietsers ervaren het daarom als minder comfortabel. Toch toonde een test over zes maanden met 85 politiemannen dat slechts drie terugkeerden naar een klassiek zadel. Het aantal gevallen van gevoelloosheid aan het zitvlak was dan ook duidelijk verminderd. Niemand was in die periode trouwens van zijn zadel gegleden [2].
Gel zadel
Een zadel op een racefiets is doorgaans smaller en stijver, gericht op prestatie. Een zadel op een stadsfiets is breder en zachter, gericht op comfort. Het zadel heeft dan een stevige onderplaat, met daarboven een laag dempende schuim en een overtrek. Een zachter materiaal geeft een betere drukverdeling. Gel vormt zich naar het achterwerk en verdeelt zo ook de druk.
Ook bij een racefiets kan gel interessant zijn. Een uitsparing geeft minder druk vooraan, maar verhoogt de druk achteraan. Gel kan dan helpen de druk te verminderen onder de zitknobbels. Door de sterk voorovergebogen houding op een racefiets ligt de druk wel sowieso al lager achteraan op het zadel.
Breedte fietszadel
De breedte van een fietszadel kiest men in functie van de afstand tussen de zitknobbels. Wie een breder bekken heeft, zal dus ook een breder zadel nodig hebben. Een te smal zitvlak betekent immers extra druk en een verminderde doorbloeding. Daarom zijn er ook meerdere maten per zadel verkrijgbaar (S, M, L). Voor wie last heeft van zadelpijn, is het testen van een bredere variant een goede optie. Een breed zadel betekent minder druk en meer comfort [3].
Ook de fietshouding bepaalt mee de gepaste breedte. Hoe rechter men op de fiets zit, hoe breder het zadel mag zijn. Bij een stadsfiets zijn brede en zachte zadels de standaard voor een optimaal comfort. Voor een racefiets zijn smallere zadels gangbaar zodat de benen niet tegen het zadel kunnen schuren.
Hoogte fietszadel
Eens het zadel gekozen, moet men het nog juist afstellen. Een goede hoogte van een fietszadel is op 108% van de binnenbeenlengte. Dit is gemeten vanaf de onderste pedaal in het verlengde van de zitbuis tot de bovenkant van het zadel. De horizontale positie van het zadel wordt bij een racefiets zo ingesteld dat de knie ongeveer loodrecht komt boven de pedaal in horizontale positie. Zo kan men het meest optimaal kracht uitoefenen op de pedaal. Een goede bike fitting draagt ook bij tot minder druk aan het zitvlak tijdens het fietsen. Een fietsbroek met een goed zeem doet uiteraard ook zijn duit in het zakje.
* Bronnen:
[1] https://doi.org/10.1016/j.urology.2023.03.057
[2] https://doi.org/10.1007/s40279-020-01363-z
[3] https://doi.org/10.1016/j.urology.2023.03.057
* Lees meer:
Fietsen: fietsmaat – fietszadels – maat kinderfiets
Lopen: loopschoenen – compressiekousen – carbon loopschoenen – sportbh
Sport: snelle zwempakken – startblok – fietsmaat – tennisracket – klapschaats