De praktijkrichtlijn “Risicoanalyse ergonomie” beschrijft in vijf stellingen de inhoud en criteria van een risicoanalyse ergonomie. Het is een uitgave van VerV, de beroepsvereniging van ergonomie, die een consensus zocht tussen ergonomen van (inter)nationale bedrijven, externe diensten en arbeidsinspectie.
1. De risicoanalyse ergonomie onderscheidt 12 risico’s
2. Een participatieve aanpak zorgt voor verankering op de werkvloer
3. Een risicoanalyse ergonomie is kwantitatief
4. Een risicoanalyse ergonomie is oplossingsgericht
5. De preventieadviseur ergonomie is de expert van de risicoanalyse ergonomie
Praktijkrichtlijn “Risicoanalyse ergonomie” (.pdf)
12 ergonomische risico’s
Ergonomie gebeurt in een wettelijke context. Codex boek VIII Ergonomische belasting legt zo reeds verschillende ergonomische risico’s vast. Daarbij zijn er drie grote topics: staand werken, werken met beeldschermen en het manueel hanteren van lasten. Dat laatste omvat dan weer het tillen, trekken en duwen, repetitief werken en verplaatsen van personen.
Deze ergonomische risico’s worden verder aangevuld met het werken in ongunstige houdingen, zittend werken en geknield werken. Daarnaast wordt het raakvlak met de andere welzijnsdomeinen psychosociale aspecten en arbeidshygiëne opgezocht met de ergonomische risico’s van cognitieve/mentale belasting en de omgevingsfactoren.
Tool: Ergonomie Check
Participatief
Een risicoanalyse ergonomie heeft steeds een participatief deel. Men kan immers geen risicoanalyse uitvoeren zonder de medewerkers te betrekken. Ze zijn de experts van hun job en kunnen effectieve oplossingen aanbrengen.
Participatief kan echter ook nog verder gaan door het betrekken van alle relevante stakeholders: ontwerpers, hiërarchische lijn, kwaliteit, veiligheid, beslissers,… In bedrijven die reeds verder staan op de cultuurladder gebeurt het bespreken van de ergonomische risico’s door deze stakeholders zelf.
Tool: Focus Ergonomie
Kwantitatief
Een risicoanalyse ergonomie heeft ook steeds een kwantitatief deel. De praktijkrichtlijn risicoanalyse ergonomie geeft daarbij een sterke voorzet naar een structurele aanpak van ergonomische risico’s. Daarvoor is het kwantificeren nodig om prioriteiten en effectiviteit van acties te kunnen bepalen en een meerjarenplan op te zetten.
In deze systematische aanpak ligt ook het kantelpunt van preventie van MSA naar echte ergonomie. Men verlaat dan de reactieve aanpak en brengt de fysieke belasting van alle werkposten in kaart. Zo wordt ergonomie deel van de bedrijfsvoering met ook oog voor prestatie, kwaliteit, processen, enz…
Oplossingsgericht
Een risicoanalyse ergonomie is nooit af zonder oplossingen. Het kwantificeren van de ergonomische risico’s maakt ook de impact van deze maatregelen zichtbaar. Ook voor ergonomie is de preventiehiërarchie van toepassing: elimineren, vervangen, verminderen door collectieve en individuele maatregelen, opleiding en instructie.
Tool: TOP aanpak
Preventieadviseur ergonomie
De praktijkrichtlijn risicoanalyse ergonomie zet ergonomie mee op de eerste lijn naast de andere welzijnsdomeinen veiligheid, psychosociale aspecten, gezondheid en arbeidshygiëne. In elk bedrijf zijn er immers ergonomische risico’s en dient dus een risicoanalyse ergonomie te zijn. Vermits deze ook kwantitatief is, is dan de betrokkenheid van een preventieadviseur steeds nodig.