De kerncompetenties ergonomie en human factors beschrijven de kennis en vaardigheden om succesvol professioneel als ergonoom te werken. De IEA, wereldvereniging voor ergonomie, heeft deze kerncompetenties opgelijst als internationale consensus. Ergonomie als mensgerichte ontwerpdiscipline door middel van een systeemaanpak staat daarbij centraal met meer welzijn en een betere prestatie als doel.
Kerncompetenties
De lijst van kerncompetenties ergonomie en human factors zijn opgedeeld in zeven hoofdrubrieken die telkens uit meerdere elementen en deelcompetenties zijn opgebouwd. Als ergonoom dient men alle zeven kerncompetenties te kunnen aantonen in theorie en praktijk. Dat betekent niet dat men alle deelcompetenties volledig moet bezitten, dat doet immers niemand. De kerncompetenties ergonomie kunnen dienen voor het accrediteren van ergonomen of ergonomie-opleidingen.
Basiskennis
Ergonomie kent verschillende aandragende wetenschappen zoals bewegingswetenschappen, ingenieurstechnieken en psychologie/sociologie. Meestal is ergonomie een aanvullende opleiding op één van deze basisopleidingen. Een ergonoom dient ook de basis van de andere aandragende wetenschappen te beheersen om een holistisch systeemaanpak te kunnen hanteren.
Meten en analyseren
Een systeemaanpak bekijkt alle facetten die de mens beïnvloeden. Een medewerker werkt aan een werkpost in een organisatie binnen een bedrijfscultuur. De ergonoom verzamelt daarvoor kwalitatief en kwantitatief data en kiest daarvoor de gepaste en effectieve methodes. Deze dienen aan te sluiten bij de bestaande richtlijnen, normen en wetgeving rond ergonomie.
Evalueren
Een ergonoom toetst de capaciteiten van de mens in al zijn variëteit af aan de eisen van het systeem. Een participatieve aanpak betrekt alle relevante stakeholders die kunnen bijdragen aan het doel of de oplossing zoals kwaliteit, klanttevredenheid, productiviteit,… Een ergonoom kan risico’s analyseren, maar kan ze ook managen.
Aanbevelingen doen
Een ergonoom doet geschikte aanbevelingen voor een (her)ontwerp of interventie en maakt daarvoor een plan van aanpak op. Technische en organisatorische maatregelen hebben daarbij voorrang op gedragsverandering. De aanbevelingen sluiten aan bij de preventiehiërarchie en mikken op alle medewerkers. Aanbevelingen zijn wetenschappelijk onderbouwd en bekijken ook kosteneffectiviteit door productiviteit, gebruiksvriendelijkheid,… te betrekken.
Implementeren
Om de maatregelen te implementeren werkt de ergonoom samen in een team met alle stakeholders. Een ergonoom beschikt over de nodige communicatieskills om te onderbouwen, engageren, motiveren op een begrijpbare manier. Veranderingen worden efficiënt en interatief gemanaged. Daarom dient een ergonoom alle stappen te documenteren en ook feedback te geven aan klant en stakeholders.
Wetenschappelijk
Een ergonoom evalueert de outcome om te bepalen of een interventie geschikt was. Daarvoor is kennis en kunde over dataverzameling en statistiek een must. Dat laat toe resultaten betrouwbaar te evalueren.
Professioneel gedrag
Een ergonoom volgt een ethische code en hanteert steeds een hoge standaard van het geleverde werk. Professioneel gedrag staat ook voor levenslang leren waarbij men zich bewust is van de sterktes en zwaktes van het vakgebied. Vakmanschap en leiderschap behoren tot de identiteit van een ergonoom.
Bron:
Core competencies in human factors and ergonomics (.pdf)
Lees ook:
ergonomie – ergonoom – ergonomisch – human factors – opleidingen – verenigingen