Een ergonoom draagt bij tot het ontwerpen en evalueren van taken, jobs, producten en ruimtes zodat ze tegemoet komen aan de mogelijkheden en beperkingen van de mens. In deze definitie staat het mensgericht ontwerpen centraal. Daarnaast zijn er ook nog heel wat actoren die zich bezig houden met ergonomie.
Erkend Ergonoom
Internationaal is er een consensus over de criteria waaraan een ergonoom moet voldoen op vlak van opleiding, ervaring en bijscholing. De titel van Erkend Ergonoom maakt duidelijk wie hieraan voldoet. Iedereen die in België woont of werkt komt hiervoor in aanmerking. BICE, Belgian Institute for Certified Ergonomists, accrediteert de Erkend Ergonoom. Een ergonoom heeft zo een specialisatie op masterniveau, is werkzaam binnen ergonomie en schoolt zich jaarlijks minimaal 2 dagen bij. Een erkend ergonoom kan dan een ontwerper, onderzoeker, preventieadviseur,… zijn.
Preventieadviseur ergonoom
In België bestaat ook de titel preventieadviseur ergonoom voor wie in een preventiedienst werkt binnen de context van welzijn op het werk. De deskundigheden worden bepaald door FOD WASO, de federale overheidsdienst voor werk. Voor de titel van preventieadviseur ergonoom gelden er strikte voorwaarden, waarmee men ook voldoet aan de criteria van erkend ergonoom. Deze vereiste deskundigheden zijn:
- master diploma
- multidisciplinaire basisvorming (120u)
- specialisatie ergonomie (280u)
- drie jaar nuttige ervaring
Adviseur ergonomie
Een adviseur ergonomie heeft een praktische opleiding ergonomie genoten van minstens 90 uren binnen de bedrijfscontext. Het is geen ergonoom, maar wel een sterk profiel om intern ergonomie te behartigen, als aanspreekpunt te fungeren en samen te werken met een preventieadviseur ergonoom. Een adviseur ergonomie vindt men ook terug in de revalidatiecentra die een multidisciplinair rugrevalidatieprogramma aanbieden in het kader van Fedris (beroepsziekten).
Preventiedeskundige ergonomie
In externe preventiediensten ziet men soms de titel van “preventiedeskundige” ergonomie opduiken. Dit zijn profielen zonder een specialisatie ergonomie. Doorgaans hebben ze wel een opleiding van adviseur ergonomie gevolgd. Dat maakt de naam wat misleidend omdat ze eigenlijk niet voldoen aan de deskundigheden zoals beschreven in de wetgeving. Ze zijn dus geen preventieadviseur ergonoom, waarop men beroep dient te doen bij complexe vraagstukken of wanneer men de deskundigheden niet intern heeft.
Ergocoach
De term “Ergocoach” is vooral gekend vanuit de zorg. Doorgaans hebben ze een opleiding van vijf dagen gevolgd. Ergocoaches zijn aanspreekpunt ergonomie op de (zorg)afdeling die mee zoeken naar verbeteringen en collega’s coachen rond ergonomie. Ze zijn de spilfiguren om ergonomie levend te houden op de werkvloer. Ze worden ondersteund door een ergonoom die waakt over het bredere ergonomiebeleid. Gelijkaardig heeft men ook ergocoaches voor beeldschermwerk of in de industrie. Er is echter geen vast opleidingstraject voor dit profiel.
* Begrippen:
Ergonomie – ergonoom – ergonomisch – opleidingen – ergonomievereniging – human factors – universal design – design for all – RSI – MSA – Goldilock – Fatigue Failure Theory – WELL standard – fysieke activiteitsparadox