Een ergonomiebeleid in de industrie heeft als doel om alle medewerkers gezond en efficiënt aan het werk te houden. Elke nieuwe werkpost beantwoordt daarom best aan ergonomische ontwerprichtlijnen. Bij bestaande werkposten dienen vervolgens de ergonomische risico’s geïnventariseerd en geëvalueerd te worden in een risicoanalyse. Hieruit volgen de nodige preventiemaatregelen en hun prioriteit. Tot slot is ook opleiding voor de operatoren nodig om de minst belastende werkwijze duidelijk te maken.
 |
Tips tillen Poster tillen (.pdf) Tips trekken en duwen |
| Risicoanalyse ergonomie: overzicht | |
| Ontwerprichtlijnen Ontwerprichtlijnen (.pdf) Kar: ontwerprichtlijnen Transpallet: aankooprichtlijnen |
Aankoop en ontwerp
Ergonomie is het meest efficiënt bij het ontwerpen van nieuwe werkposten. In productie is daarbij een goed ontwerp van engineering belangrijk om de werkplek af te stemmen op de medewerkers. Om ongunstige werkhoudingen en tillen te vermijden, gelden dan een aantal basis ontwerprichtlijnen:
* werkhoogte
* reikafstanden
* been- en voetruimte
* tilzones respecteren
* tillen vermijden
Nieuwe machines doorlopen de aankoopprocedure of de procedure van drie groene lichten (bestelling, levering, indienststelling). Bij de bestelling dient er immers aan de ergonomische eisen voldaan te worden zodat steeds advies van de preventiedienst of ergonoom nodig is.
Risicoanalyse ergonomie
Centraal in een ergonomiebeleid industrie staat de risicoanalyse ergonomie. Alle bestaande werkposten dienen daarbij proactief onderworpen te worden aan een risicoanalyse binnen de termijn van een globaal preventieplan (elke 5 jaar). De fysieke belasting van alle werkposten wordt zo in kaart gebracht.
Een risicoanalyse ergonomie kan ook reactief gebeuren op basis van de ziekteverzuimcijfers, individuele klachten bij arbeidsgeneesheer of melding aan een werkgroep ergonomie of de preventiedienst.
Na het systematisch oplijsten van alle taken of handelingen worden de risico’s geïnventariseerd. De risico-evaluatie resulteert dan eer in een objectieve risicoscore die de kans op fysieke overbelasting duidelijk maakt. Dit levert ook input voor het opstellen van preventiemaatregelen. In functie van de risicoscore kunnen immers de prioriteiten van de preventiemaatregelen bepaald worden. De subjectieve inbreng van de werknemers kan ook nog andere knelpunten of oplossingen aan het licht brengen.
| Risico | Methode | Preventiemaatregelen |
| Houding | WHI | |
| Repetitiviteit | KIM tool | |
| Tillen | KIM tool | |
| Trekken en duwen | KIM tool | |
| Langdurig staan | VerV tool | |
| Trillingen | Accelerometer | |
| Energieverbruik | Hartslag |
Instructie ergonomie
Wanneer de werkomstandigheden goed zijn, is het nog steeds aan de werknemer om ze juist te gebruiken. Instructie of opleiding maakt werknemers daarbij bewust van het belang van ergonomie. De werknemers die blootgesteld worden aan een ergonomisch risico dienen volgens de wetgeving rond het manueel hanteren van lasten daarom een specifieke opleiding te krijgen met informatie over de risicofactoren, genomen preventiemaatregelen en een correcte werktechniek.
Een goede werkhouding dient aangeleerd te worden. Geknipte personen hiervoor zijn de collega’s met ervaring die de kneepjes van het vak kennen of de ergonoom die de meest efficiënte werkmethode toelicht.
Lees ook: ergonomiecultuur – ergonomiebeleid – ergonomiebeleid industrie – ergonomiebeleid kantoor – ergonomiebeleid zorg.