Een toegankelijk toilet voor een rolstoel vereist in de eerste plaats voldoende ruimte of oppervlakte. Bedoeling is om vlot een transfer van rolstoel naar toiletpot te kunnen uitvoeren. Daarbij bieden de beugels ook extra steun. Ook voor de lavabo zijn ruimte en hoogte het belangrijkste criterium.
Checklist toegankelijk toilet (.pdf)
Oppervlakte
Een toilet met één transferzijde dient een minimale oppervlakte te hebben van 165cm breed en 220cm lang. Met twee transferzijdes is dat minimum 220cm x 220cm. In elke geval heeft een rolstoel minstens 90cm vrije ruimte nodig naast de toiletpot.
Een rolstoel neemt een ruimte in van 90cm breed en 120cm lang. Een doorgang is dus steeds minimaal 90cm breed. De draaicirkel van een manuele rolstoel is 150cm. Deze vrije ruimte dient dus ook in een toegankelijk toilet aanwezig te zijn zodat men de rolstoel volledig kan draaien.
In geval van nood dient er een alarm (koord, knop, sensor) op 40cm boven de vloer voorzien te zijn. Vanuit een gevallen houding kan men dan nog om hulp roepen.
Toiletpot
Een toegankelijk toilet heeft een iets hogere pot dan normaal: 50cm ten opzichte van de vloer. Naast en voor de pot is er ruimte voor een rolstoel vereist, dus respectievelijk 90 en 120cm. De pot steekt daarbij minimaal 70cm naar voor uit ten opzichte van de muur.
Het midden van de toiletpot bevindt zich op 45cm van de muur bij een éénzijdige transfer. Zo kan men de beugel op de muur makkelijk bereiken en gebruiken. De spoelknop van het toilet moet men met de vuist of handpalm kunnen bedienen. Vandaar dat toiletten een groot vlak hebben als knop.
Beugels
Een toegankelijk toilet heeft steeds twee beugels. De tussenafstand is 60cm ofwel telkens 30cm ten opzichte van het midden van de pot. De hoogte van de beugel is 75mc aan de bovenkant. Een beugel is 90cm lang zodat deze zeker 10cm voorbij de toiletpot komt.
Aan de transferzijde is de beugel opklapbaar. Een toilet met twee transferzijdes heeft dus twee opklapbare beugels. Met één transferzijde bevindt één beugel zich aan de muur. Deze is dan vast.
Lavabo
De lavabo in een toegankelijk toilet dient in de eerste plaats onderrijdbaar te zijn. In een rolstoel is vrije hoogte van 75cm nodig. Het midden van de lavabo bevindt zich best op 50cm van de muur en voor de lavabo is een vrije ruimte van 120cm. Met een vrije draaicirkel van 150cm zou dat normaal in orde moeten zijn.
Voor de bediening is dat kraan en zeepdispenser best automatisch. De bediening van knoppen vanuit een rolstoel is best tussen 90cm en 120cm. De maximale reikhoogte vanuit een rolstoel is immers 120cm.
Toiletdeur
Een toiletdeur draait steeds naar buiten. Dat is nodig voor een snelle evacuatie in geval van nood. Een vrije doorgang van 90cm is comfortabel in een stoel of met rollator. De deurklink bevindt zich best op 90cm hoogte en moet men met de volle hand kunnen vastnemen.
Aan de deur kan men ook een beugel voorzien op 90cm hoogte.
* Lees ook:
Universal design – design for all – rolstoelkussens – balie ontwerp