Dialux is een lichtberekeningsprogramma. Bij ontwerp van (landschaps)kantoren speelt verlichting een belangrijke rol voor het visueel comfort van beeldschermwerkers. Ook in productie is voldoende verlichting een aandachtspunt om afwerking en precisie toe te laten. Het voordeel van een lichtplan of een lichtberekeningsprogramma is dat naast de hoeveelheid licht men ook inzicht krijgt over kwalitatieve factoren (lichtverdeling, verblinding, enz…).
Nieuwbouw: hoeveel armaturen voorzien ?
Met de lightversie van Dialux kan men snel een beeld krijgen van de vereiste verlichting op een gegeven oppervlakte. Men dient wel zelf een armatuur te kiezen. Alle fabrikanten bieden een catalogus met hun producten aan, die men kan importeren in Dialux. Eens deze keuze gemaakt, berekent het programma automatisch het verlichtingsrendement van de armatuur. Volgende parameters dient men hiervoor in te geven:
- lengte en breedte lokaal
- hoogte lokaal
- reflectiewaarden plafond, muur en vloer
- onderhoudsfactor
In de volgende stap kan men opgeven hoeveel Lux men als gemiddelde verlichtingssterkte wil. Op basis daarvan zal een opstelling met de gekozen armaturen voorgesteld worden. Uit de lichtberekening kan men ook de uniformiteit (lichtverdeling) en UGR halen. Deze factoren kan men aftoetsen aan EN 12464. Andere optie is dat men zelf een opstelling van armaturen voorstelt en dan de verlichting laat berekenen.
Figuur: In dit kantoor van 5x10m werden 3 rijen van 3 armaturen voorgesteld om een gemiddelde verlichtingssterkte van 500 Lux te bekomen. Met een opstelling van 2 rijen van 5 armaturen komt men een gemiddelde verlichtingssterkte uit van 633 Lux. De uniformiteit is hierbij hoog (0.75). De gekozen armaturen zijn Philips TBS 460, 4xTL5-14W M2 (matte spiegel, geribde lamellen).
Kantoorinrichting: hoe licht beoordelen ?
In Dialux kan men het ontwerp van een kantoor of productiehal volledig uittekenen. Het programma laat de keuze uit verschillende afmetingen van tafels, kasten, stoelen, enz… De kleuren van de muren, plafond en vloer kunnen geselecteerd worden, met vermelding van de reflectiefactor.
Eens de ruimte is ingericht, kan men de lichtarmaturen tekenen. Deze moet men vooraf importeren uit de catalogus van de fabrikant. Om een idee te hebben van het aantal armaturen in de ontwerpfase kan de lightversie dienen. Bij een bestaande of geplande inrichting neemt men de coördinaten van de armaturen over.
Een verslag met alle verlichtingsparameters wordt automatisch gegenereerd. Vervolgens kan de vergelijking met de EN 12464 beginnen. Voor een kantoor worden volgende parameters voorgeschreven:
Gemiddelde verlichtingssterkte
– Taakgebied: min 500 Lux -> ok, 590 Lux
– Directe omgeving (50 cm rond schermen): min 300 Lux -> ok
– Ruime omgeving (tot 3 meter): min 200 Lux -> ok
Uniformiteit: minimum/gemiddelde
– Taakgebied: < 0.6 -> ok, 0.75
– Directe omgeving: < 0.4
– Ruime omgeving: < 0.1
Verblinding
– UGR <19 -> ok, 15
Kleurweergave
– > 80%, lampen bepaald door armatuur
Reflectiewaarden
– Plafond: 0.7-0.9 -> papier/gips/pleisterwerk 0.78
– Muur: 0.6 – 0.8 -> lichtgrijs 0.60
– Vloer: 0.2 – 0.4 -> geelgrijs 0.28
Verticale verlichtingssterkte
– Muur: min 75 Lux -> ok, 222 Lux
– Plafond: min 50 Lux -> ok, 207 Lux
Luminantie armatuur
– Helder scherm, positief contrast: <3000 cd/m² -> ok, 82500cd/50m²
* Verlichting
verlichting kantoor – daglicht – verlichting thuiswerkplek – EN12464 – human centric lighting