Wanneer manueel heffen en tillen niet vermeden kan worden, moet het risico beoordeeld worden. Daarin worden verschillende risicofactoren met elkaar gecombineerd: frequentie, gewicht, houding (hoogte en afstand last), omstandigheden, enz… Om een houvast te bieden in de ontwerpfase, kunnen tilzones met aanbevolen maximum gewichten dienen als leidraad.
Tilzones
In de figuren zijn enkele uiterste waarden overgenomen uit de NIOSH methode. Dit is een internationaal rekenmodel om het maximaal aanvaardbare gewicht te berekenen. De grenzen zijn:
- maximaal 25 kg manueel tillen
- maximaal 1m75 hoog tillen met de handen
- maximaal 63 cm ver tillen (voet tot zwaartepunt last)
- maximaal 15x/min tillen
Gewicht
Hoewel de originele NIOSH methode 23 kg als maximumgewicht vooropstelt, wordt naar analogie van de internationale normen 25 kg als bovengrens genomen. Dat is aanvaardbaar voor 90% van de mannelijke en 70% van de vrouwelijke werkbevolking. In functie van de horizontale en verticale afstand zal het maximumgewicht lager worden. Een optimale hoogte om te tillen, is steeds tussen vuist- en ellebooghoogte en dicht tegen het lichaam.
Frequentie
Een belangrijke risicofactor bij het tillen is de herhaling of de frequentie. Daarom zijn er drie frequentieklassen gemaakt om een meer nauwkeurige schatting te kunnen maken. De gewichten voor de laagste frequentieklasse zijn het meest bekend. Deze zijn overgenomen van de Britse inspectie (HSE), maar zijn slechts van toepassing wanneer er niet regelmatig getild moet worden. In praktijk is dat veelal wel het geval, waardoor de aanvaardbare gewicht aangepast moeten worden.
Wanneer men tijdens het ontwerp niet aan deze gewichten voldaan kan worden, hoeft dat nog geen probleem te zijn. Het tillen zal dan wel proactief geëvalueerd moeten worden met een specifieke tool, die alle risicofactoren combineert. De EN 1005-2 stelt hiervoor de NIOSH methode voor. In de praktijk wordt vaak de KIM tool gebruikt.
Ontwerp: Ontwerprichtlijnen – werkhoogte – reikafstanden – been- en voetenruimte – tilzones – tillen vermijden