Een verhoogde mentale belasting of stress gaat gepaard met een verandering van fysiologische parameters: hartslag, ademhaling, huidgeleiding, bloedwaarden, hersenactiviteit, enz… Door deze te meten kan men de cognitieve belasting objectiveren. Hartslag blijkt een bruikbare methode om hoog belastende taken te onderscheiden.
Hartslag en hartslagvariabiliteit
Onderzoek bij vliegtuigpiloten toont aan dat de hartslag een goede parameter is om de mentale belasting van een taak in te schatten. Ze moesten tijdens een vlucht een taak uitvoeren met een hoge en lage mentale belasting. De hartslag was dan duidelijk verschillend tussen de twee taken. Het zijn vooral de hoog cognitief belastende taken, die meetbaar zijn.
De specifieke parameters van hartslag zijn het ritme en de variabiliteit. Hartslagritme zijn het aantal hartslagen per minuut, hartslagvariabiliteit gaat over de tijd tussen twee slagen. Hiervoor is een echt ECG, elektrocardiogram, nodig. Op zich is dit een eenvoudige en snelle methode, maar blijft in praktijk minder bruikbaar.
Stress meten via hartslag en beweging
Hartslag wordt ook beïnvloed door beweging en temperatuur. Aan de KULeuven/Biorics werd daarom een algoritme ontwikkeld om het stressniveau te berekenen onafhankelijk van beweging en temperatuur. De proefpersonen dragen een hartslagband of polsband, die de hartslag registreert. Een accelerometer, te vinden op elke smartphone, meet de hoeveelheid beweging. Door deze parameters te combineren kan men het stressniveau bepalen. Volgende stap is dat men stresspieken kan labelen en zo achterhalen tijdens welke taken of op welke momenten juist de meeste stress optreedt. Zo wordt men bewust van stressmomenten en kan men deze leren controleren. Toepassingen zijn te vinden in de sportwereld, bijvoorbeeld Formule 1, maar ook in werksituaties.
Bron: Mansikka H ea 2016. Fighter pilots’ heart rate, heart rate variation and performance during instrument approaches, Ergonomics, DOI: 10.1080/00140139.2015.1136699