De seculaire trend betekent dat mensen groter worden van generatie op generatie. De gemiddelde lichaamslengte neemt dus toe met de tijd. De 20-jarigen in 1980 waren zo bijvoorbeeld een groter dan de 20-jarigen in 1960. Deze seculaire trend van lichaamsgroei lijkt echter af te vlakken. De Belg is gestopt met groeien.
Seculaire trend
Sinds 1858 zijn mensen alleen maar groter geworden. Verklaring hiervoor is de betere voeding, algemene hygiëne en een stijgende welvaart. Factoren die het groeipotentieel belemmeren zijn immers infectieziektes, ondervoeding, armoede en een slechte hygiëne. De lichaamsgroei is ook een positieve indicator voor de welvaart. Dat verklaart bijvoorbeeld waarom tijdens Wereldoorlog II de lichaamsgroei stokte. Daarna werden de Belgen groter van generatie op generatie.
Een efficiënte manier om de seculaire trend op te volgen, was het meten van militaire dienstplichtigen. Na de tweede wereldoorlog zette de lichaamsgroei zich voort, maar de groeisnelheid doofde geleidelijk aan uit. Op basis van de lichaamslengte van Nederlandse militairen leidde men een groeisnelheid af van 2,7cm per 10 jaar in 1955. Dit verminderde geleidelijk aan tot 1,3cm per 10 jaar in 1980. Sinds 2000 echter werd er geen lichaamsgroei meer vastgesteld. Feit is wel dat de spreiding van de lichaamsmaten toenam. In België noteerde men in 2006 nog een groeisnelheid van 1,2cm/10 jaar voor de mannen en 0,7cm/10 jaar voor de vrouwen. Toch lijkt dit ook uitgedoofd.
Betere gezondheid
Een mogelijke verklaring dat de lichaamsgroei niet meer toeneemt, is dat de geneeskunde zich vandaag op een hoog niveau bevindt voor de algemene bevolking. Daar valt niet zoveel vooruitgang meer te halen. Infectieziektes komen bijvoorbeeld vandaag veel minder voor. Door de vaccinatieprogramma’s is de algemene gezondheid immers sterk toegenomen. Vermits 95% van de bevolking gevaccineerd wordt, valt hier nog weinig winst in te boeken.
Immigratie
In de meer Zuidelijke landen is de bevolking gemiddeld kleiner. Turken en Marrokanen zijn op jongvolwassen leeftijd gemiddeld 10cm kleiner dan Nederlanders. Door vermenging met deze genen, was het een hypothese dat daardoor de lichaamstoename gecompenseerd werd. Dat klinkt aannemelijk, maar het effect hiervan zou niet zo groot zijn. In de studie met Nederlandse militairen bekeek men namelijk enkel de recruten die in de twee voorgaande generaties ouders van Nederlandse originie hadden.
Voeding
Dierlijke eiwitten, zuivelproducten en kaas zijn positieve evoluties in de voeding, die hebben bijgedragen tot de seculaire trend van de lichaamsgroei. Het zijn deze omgevingsfactoren die het genetisch potentieel van lichaamslengte tot hun recht laten komen. Vandaag is meer een evolutie naar plantaardig voedingspatroon en is obesitas een beperkende factor.
Welvaartsniveau
Een hoger welvaartsniveau betekent dat gehele bevolking toegang heeft tot voldoende en gezonde voeding. Economische groei staat immers voor koopkracht van de mensen. Dat creëert ook marge voor extra uitgaven in de gezondheidszorg. Daardoor verbetert de leefstijl: minder roken, minder alcohol drinken en meer groenten en fruit eten. Door dit mee te krijgen tijdens de groei van kleinsaf aan, draagt het ook bij tot het benutten van het genetisch potentieel.
De Westerse landen scoren ondertussen goed op al deze parameters, waardoor er nog weinig lichaamsgroei van de bevolking kan verwacht worden. Het genetisch potentieel ligt ergens vast. Het zijn de omgevingsfactoren die bepalen in hoeverre dat dit benut wordt. Dat hangt dus vooral af van voeding, gezondheid en welvaart.
Antropometrie: DINBelg 2005 – rekenen met tabellen – kledingmaten – BH maten – fietsmaten