Wat is RULA?
RULA (Rapid Upper Limb Assessment) is een methode om het risico op overbelasting door een ongunstige houding van de bovenste ledematen te evalueren. In tegenstelling tot wat de naam doet vermoeden, wordt er naast schouder, elleboog en pols ook rekening gehouden met de houdingen van nek, romp en onderste ledematen. Elke risicofactor draagt bij tot de globale score waarbij follow-up acties gesuggereerd worden. De methode kan men manueel of online uitvoeren.
RULA op papier (.pdf)
RULA online
Hoe werkt RULA?
In een eerste stap wordt de houding van de arm geëvalueerd voor de verschillende gewrichten. Dit totaal wordt opgeteld met een spier- en krachtscore voor de armen. Hetzelfde wordt doorlopen voor de nek, romp en benen. De combinatie van bovenste en onderste ledematen resulteert in een totaalscore van 1 tot 7. Hiermee komen volgende actiecategorieën overeen:
Tijdens een werkcyclus komen uiteraard verschillende houdingen en bewegingen voor. De RULA methode analyseert slechts één momentopname hiervan, namelijk de minst goede. De linker en rechter arm zullen vaak ook verschillende handelingen uitvoeren. Daarom wordt voor elke arm apart een score berekend.
Voorbeeld
Arm en pols
Eerst begint men dus per gewricht de houding te beoordelen:
Schouder Li : buiging <20°, wel zijwaarts geheven en opgetrokken (3pt)
Elleboog Li: >100° gebogen vanuit gestrekte positie (2pt)
Pols Li: >15° gebogen, zijwaartse afwijking (4 pt)
Polsrotatie Li: aanwezig (2pt)
Houding bovenste lidmaat links = 5pt
Wanneer deze scores bekend zijn, gaat men in de tabel A de totaalscore voor arm en pols opzoeken. Dit doet men door bovenstaande punten te verbinden. Aan de linker kant zoekt men 3pt voor de schouder, waarbinnen men 2pt voor elleboog kiest. Dat bepaalt de rij waarin de totaalscore staat. Vervolgens kijkt men bovenaan naar 4pt voor de pols, waarbinnen men 2pt voor rotatie selecteert. Dit bepaalt de kolom waarbinnen de totaalscore staat. Door de rij en kolom te verbinden, kan men 5pt aflezen. De spierscore en krachtscore leveren geen extra belasting op.
Duur: <1 minuut (0pt)
Kracht: <2kg = (0pt)
Nek, romp, benen
Wanneer de armen en pols zijn beoordeeld, doorloopt men dezelfde stappen voor nek, romp en benen. Dat levert onderstaande scores op:
Nek: buiging >20°, gedraaid (4pt)
Rug: buiging 20-60° (3pt)
Voeten: stabiel (1pt)
Houding nek, romp, benen = 6pt
In tabel B kan men de totaalscore opzoeken voor nek, romp en benen. Aan de linker kant definieert de nekscore (4pt) de rij. Bovenaan selecteert men de kolom met 3pt voor de rug, waarbinnen men 1pt voor de benen kiest. Dit bepaalt de kolom van de totaalscore. Door het verbinden van de rij en kolom, komt de totaalscore uit op 6pt. Hier komt echter wel nog een belastende factor bij, namelijk de duur. Een tandarts werkt meer dan 1min in deze houding (+1pt). Dat geeft uiteindelijk 7pt voor nek, romp en benen.
Duur: >2min (+1pt)
Kracht: <2kg (0pt)
Risicoscore
Om het risico op overbelasting in te schatten, worden de scores van arm en pols gecombineerd met deze van nek, romp en benen. In tabel C kan zo de eindbeoordeling van 7 punten afgelezen worden. Deze houding is niet aanvaardbaar en vraagt onmiddellijk aanpassingen.
Sterke punten
Objectiviteit
De houdingen in de gewrichten zijn éénduidig bepaald. De indeling kan men kwalitatief gebruiken als neutraal, lichte buiging en sterke buiging. Bij grensgevallen kan men de gewrichtshoek effectief gaan meten. Voor de schouder en nek kan dat belangrijk zijn. Dat zijn de sleutelgewrichten in de methode. Meer of minder dan 45° buigen in de schouder en meer of minder dan 10° de nek buigen, beïnvloeden sterk het eindresultaat.
Snelheid
Na enige oefening is de RULA methode een snelle methode. De berekening kan wel niet met het blote oog gebeuren. Men filmt een cyclus en bevriest achter de slechtste houding van de cyclus. Op dat beeld kan men dan redelijk makkelijk de gewrichtshoeken beoordelen. Dat maakt RULA tot een populaire methode begin 2000. Er waren toen nog geen methodes om het repetitief werk deftig te beoordelen.
Zwakke punten
Tijdsfactor
De RULA methode is ontwikkeld voor cyclusgebonden werk dat men de hele dag uitvoert. De werkduur is geen aparte factor. Het effect van taakroulatie komt dus niet tot uiting in de methode. Dat maakt ook dat houdingen die niet de hele dag voorkomen, een overschatting geven van het risico op overbelasting. Toch is het risico houding juist relevant voor deze taken (tandarts, technieker,….).
Neutrale houding
Een gewrichtshoek van 0° wordt gelijk gesteld met de neutrale houding. Toch komt dat niet overeen met de realiteit. De neutrale houding is bij iedereen anders. Daarom is het beter om de gewrichtshoeken in te schatten ten opzichte van de individuele neutrale houding.