Tijdens medische onderzoeken bij de arbeidsgeneesheer werd door 5630 beeldschermwerkers een vragenlijst ingevuld om de relatie te bekijken tussen risicofactoren op het werk en de aanwezigheid van schouder- en nekklachten. Dit leverde enkele opvallende resultaten op. De muis speelt een belangrijke rol, de positie van het beeldscherm maakt minder uit…
Beeldschermwerker
Ongeveer 50% van de deelnemers rapporteerden klachten aan de schouders en nek tijdens de voorbije 12 maanden. Bij vrouwen kwamen deze klachten bijna dubbel zo vaak voor als bij mannen. In de groep ouder dan 35 jaar waren er duidelijk meer klachten ten opzichte van de jonge collega’s (< 25 jaar). Dit was ook het geval voor mensen die deeltijds werken en meer dan 15 jaar computerwerk doen (>15u/week).
Duur computerwerk en muisgebruik
Beeldschermwerkers die meer dan 25 uur per week computerwerk uitvoeren, vertoonden duidelijk meer klachten aan de schouders en nek. Hetzelfde geldt voor de groep die langer dan één uur zonder onderbreking achter de pc werken.
Ook het aantal uren dat men met de muis werkt, was doorslaggevend. De mensen die meer dan de helft van de tijd met de muis werken, vermeldden meer last. De muis ligt daarbij best dicht bij het lichaam, want de groep bij wie de muis “ver” lag, had meer klachten. De richtlijn om voldoende vrije ruimte voor de muis te voorzien, wordt in deze studie bevestigd. Wanneer de ruimte slechts beperkt is, waren er meer klachten.
Positie beeldscherm
De positie van het beeldscherm blijkt van minder belang in deze studie. Er werd geen verschil in klachten aan schouders en nek gevonden of men het scherm recht voor zich zet of schuin, de bovenrand van het scherm op ooghoogte plaatst of niet. Dit gaat in tegen de klassieke richtlijnen. Biomechanische aspecten zijn blijkbaar niet de enige factoren die de nekklachten verklaren… In de bevraging werd wel geen rekening gehouden met de brildragers. Onvoldoende correctie en bifocale glazen houden verband met visueel discomfort, wat ook gerelateerd kan worden aan schouder- en nekklachten.
Positie documenten
De beeldschermwerkers die hun documenten tussen het toetsenbord en het lichaam legden, vermeldden meer klachten aan schouder en nek dan de referentiegroep die zonder documenten werkt. De beste positie voor papieren bleek vlak naast het scherm te zijn met de bovenkant gelijk met de bovenrand van het beeldscherm. Een andere goede positie was rechts naast het toetsenbord… Het aantal schouder- en nekklachten lag dan niet betekenisvol hoger vergeleken met de referentie. Een documenthouder tussen het scherm en toetsenbord kwam minder goed uit de bus. Er waren meer klachten in deze groep, of omgekeerd… Mensen met klachten proberen misschien eerder dit type documenthouder uit ?
Steun voorarmen of pols
Ondersteuning van de voorarmen was wel een bepalende factor. De voorarmen dienen voor minstens 2/3 ondersteund te worden op de tafel of door armsteunen. Wanneer er minder of geen steun is, rapporteerden de beeldschermwerkers meer klachten. Dit bleek ook voor de mensen die een polssteun gebruikten. Het maakte geen verschil of deze polssteun enkel voor het toetsenbord, enkel voor de muis of voor beiden gebruikt werd. Een polssteun ging steeds gepaard met meer klachten vergeleken met de mensen die zonder polssteun werkten. Oorzaak en gevolg zijn hier echter ook niet te achterhalen…
Psychosociale factoren
De beeldschermwerkers die meer last aan nek en schouders hadden tijdens het voorbije jaar, rapporteerden ook onvoldoende tijd om hun werk te kunnen uitvoeren, onvoldoende steun van leidinggevenden en geen voldoening in het werk.
Bron:
Neck and shoulder complaints in computer workers and associated easy to assess occupational factors – a large-scale cross-sectional multivariate study. Kiss P, De Meester M, Kruse A, Chavée B, Braeckman L. Int Arch Occup Environ Health 2011, May.