Langer werken is een hele uitdaging in fysieke beroepen. Daarom creëerde BMW een “pensioner”s line” waarbij men rekening hield met de behoefte van oudere werknemers. Ze scoren immers minder op vlak van flexibiliteit, kracht en gezichtsvermogen. Dit zijn allemaal eigenschappen die nodig zijn om snel en precies aan een lopende band te kunnen werken. Men kan dan daarop oudere werknemers ontslaan, op brugpensioen sturen of aangepast werk geven. BMW koos echter om aan ergonomie te doen om langer werken haalbaar te maken. Een toegenomen productiviteit en minder ziekteverzuim waren het resultaat.
Langer werken met ergonomie
Ergonomie biedt de oplossing om werknemers langer aan het werk te houden. De zilveren tsunami is niet te stoppen, in 2020 zal bijna de helft van de werknemers (45%) ouder zijn dan 50 jaar. Die kan men niet allemaal helpen met aangepast werk. Ook brugpensioen is geen oplossing, want op de arbeidsmarkt heerst een krapte aan jonge gekwalificeerde werknemers. We moeten dus met zijn allen langer aan het werk blijven. Ergonomie kan daartoe bijdragen door werkposten zo te ontwerpen dat 90% van de mensen het werk kan uitvoeren. De oudere werknemers vormen daarbij een goede referentie.
Participatieve aanpak
BMW ging aan de werknemers zelf vragen hoe het werk verbeterd kon worden. Om het langdurig staan op een trillende vloer te vermijden, werd een houten vloer voorzien. Deze absorbeert beter de trillingen. Sommige taken die meer precisie vereisen of op een lagere hoogte gebeuren, kunnen al zittend uitgevoerd worden. De werknemers monteren dan op een soort kappersstoel. Wie last heeft aan de voeten door het langdurig staan, kan geholpen worden met aangepaste veiligheidsschoenen.
Aan de werkstations zijn ook nieuwe controleschermen voorzien met grotere letters. Gegraveerde codes op losse onderdelen worden beter zichtbaar gemaakt door een soort vergrootglas. Extreem belastend werk wordt overgenomen door een robot. BMW voerde zo een 70-tal kleine veranderingen door om het comfort van alle werknemers te verbeteren en zo langer werken realistisch te maken.
Screenen met lichaamsmeter
Deze oplossingen kan men niet op een bureau of aan een tekentafel bedenken, daarvoor moet men op de werkvloer zelf contact met de werknemers opzoeken. Deze subjectieve inbreng is een meerwaarde die ergonomie te bieden heeft. Toch is ergonomie meer dan het gezonde verstand en gelden er ook objectieve richtlijnen. Bij BMW worden knelpunten gescreend aan de hand van een lichaamsmeter. Een meter verdeeld in zones om aan te geven of het werk kan uitgevoerd worden zonder hoog of ver te moeten reiken. Dit zorgt ervoor dat de rug niet meer hoeft gebogen te worden of dat mensen boven schouderhoogte werken.
Resultaat
Het eindresultaat van deze ergonomische verbeteringen zijn positief voor jong en oud. De jonge werknemers van vandaag zijn immers de oudere werknemers van morgen. Bij BMW nam de productiviteit met 7% toe, terwijl het ziekteverzuim daalde. Achteraf beschouwden ze ergonomie ook niet meer als specifiek gericht op de oudere werknemers, maar als een manier om de productiviteit op te drijven.
Lees ook:
WAI – huis van werkvermogen – werkbaar werk – oudere werknemers – langer werken – zwaar werk – KB re-integratie