Na het opsporen van ergonomische risico’s en het bespreken van de risicofactoren (tijd, intensiteit, houding en omstandigheden) is de volgende stap in de risicoanalyse ergonomie het kwantificeren van het risico. De KIM methode uit Duitsland is ook goed gekend in België. Hier wordt enkel ingezoomd op het risico tillen.
Bakken aanvoeren
De operator zet volle bakken fruit klaar aan een inpaklijn. Ze voert deze taak 2u30 per dag uit en zet elke minuut een bak van 12kg klaar op de inpaktafel. De inpaktafel is echter boven ellebooghoogte. De bakken worden aangevoerd op een pallet van grondniveau tot 2m20 hoog. Dat betekent sterk buigen in de rug en hoog reiken vanuit de schouders. De bakken hebben een handvat, maar de controle over de bak en de ruimte om een bak te bereiken zijn soms beperkt.
- Tijd: 1x/min gedurende 2,5u = 150x= 3pt
- Gewicht: 12kg = 12pt (vrouw)
- Grijpwijze: 2 handen, asymmetrisch = 2pt
- Houding rug: licht overstrekt begin en recht einde = 3pt
- Houding extra: soms reiken, altijd boven elleboog en soms schouders = 3pt
- Omstandigheden: extreme pols, beperkte ruimte = 2pt
- Organisatie: tussen 2 en 5u = 2pt
Risicoscore tillen: 3 x 24 = 72pt
De situaties is niet aanvaardbaar voor de gemiddelde medewerker, dus maatregelen zijn vereist.
- Schaartafel met put in de grond
- Layer picking waarbij bovenste lagen worden afgenomen
- Medewerker op een verstelbaar platform
- Double stack aanleveren
- Automatische aanvoer via dumpen in water
Onderdelen assemblage
De operator doet een hele dag assemblagewerk aan een productielijn op een goede hoogte (8u). Elk uur komt hij 10 onderdelen halen uit de diepe bakken. De compacte stukken wegen tussen 5 en 10kg. Hoewel ze geen handvat hebben, laten ze zich goed vastnemen. De bak is volledig rondom bereikbaar.
Tijd: 80x/dag = 2,5pt
Gewicht: 5 tot 10kg = 6pt (man)
Grijpwijze: twee handen, symmetrisch = 0pt
Houding rug: sterk buigen in bak, recht aan band = 7pt
Houding extra: niet draaien of reiken = 0pt
Omstandigheden: goede grip/plaats, 10m wandelen = 5pt
Organisatie: <2u tillen per dag = 0pt
Risicoscore tillen: 2,5 x 18 = 45pt
Het risico op overbelasting is laag. De grootste verbetering kan men nog boeken door de bakken op te hogen en te kantelen.
Dozen papier tillen
De operator zet dozen papier op de rollenbaan en duwt deze vervolgens verder. Een doos papier weegt 12,5kg. De operator zet vijf dozen per minuut op de rollenbaan. Doordat de afstand tussen de band en de muur beperkt is, zal hij steeds moeten draaien vanuit de rug en reiken vanuit de schouders. De dozen hebben geen handvat en de grip is niet ideaal.
- Tijd: 5x/min, 2u = 600x tillen = 5pt
- Gewicht: 12,5kg = 8pt (man)
- Grijpwijze: 2 handen, symmetrisch = 0pt
- Houding rug: van recht naar sterk buigen = 7pt
- Houding extra: altijd draaien en reiken = 6pt
- Omstandigheden: ruimte en grip beperkt = 2pt
- Organisatie: 2u/dag = 2pt
Risicoscore: 5 x 25 =125pt
De situatie is niet aanvaardbaar, er zijn snel verbeteringen nodig.
- Schaartafel voorzien: dozen papier komen op hoogte
- Opstelling in het verlengde van de rollenbaan: dozen schuiven in plaats van tillen
- Aan andere kant van de band werken: meer ruimte, betere houding
- Rollenbaan minstens 90cm van de muur zetten
- Automatisatie bekijken.
Motorkabels tillen
De operator neemt motorkabels uit de Volvo boxen. Hij tilt daarbij 125 kabels per uur en roteert om de twee uur. De kabels vormen een dikke bundel die 9kg weegt. De operator neemt deze vast met een haakgreep. Er is weinig ruimte tussen de bakken. Daardoor moet hij wel buigen en reiken om de kabels te nemen.
- Tijd: 2 x 125 = 250x/dag = 4pt
- Gewicht: 9kg = 6pt (man)
- Grijpwijze: altijd 1 hand = 4pt
- Houding rug: sterk buigen bak, recht aan kar = 7pt
- Houding extra: altijd reiken, altijd boven ellebogen = 4pt
- Omstandigheden: ruimte en grip beperkt = 2pt
- Organisatie: 2u = 2pt
Risicoscore : 4 x 25 = 100pt
De situatie is niet aanvaardbaar. Verbeteringen op korte termijn is telkens twee bakken tegen elkaar plaatsen zodat er meer voetruimte ontstaat. Op die manier kan men een voet langs de bak zetten en de reikafstand minderen. De bakken kan men eveneens ophogen en kantelen. Het introduceren van een takel kan op middellange termijn overwogen worden, het ophogen en kantelen blijft dan nog steeds nodig.
Vlees uit bufferbakken tillen
De operator neemt stukken vlees uit de blauwe bufferbakken. Dit is een job tussendoor. Op 1u20 verwerkt hij zeven bakken met telkens 60 stukken vlees erin. Hij heeft een vleeshaak met handvat zodat een goede grip verzekerd is. Een stuk vlees weegt 8kg. De bakken zijn diep en de transportband staat loodrecht op de bak. Dat betekent sterk buigen om het vlees te nemen en draaien om het op de band te leggen. De ruimte tussen de bakken is beperkt (<90cm) en de ondergrond is wat glad van het vleessap. De temperatuur bedraagt 4°.
- Tijd: 7 x 60 = 420x/dag = 5pt
- Gewicht: 8kg = 6pt (man)
- Grijpwijze: steeds één hand = 4pt
- Houding rug: sterk buigen in bak, recht aan band = 7pt
- Houding extra: altijd draaien en ver reiken = 6pt
- Omstandigheden: ruimte beperkt/glad, koude = 2pt
- Organisatie: minder dan 2u/dag = 0pt
Risicoscore: 5 x 25 = 125pt
Deze situatie is niet aanvaardbaar. Men gaf deze taak tussendoor aan een oudere medewerker. Dat bleek geen goede keuze, ook niet voor de jonge medewerker. Daarom werd een kipkanteltafel aangeschaft. Deze brengt de bak op hoogte en kantelt richting de transportband. Hierdoor verbetert de houding sterk. Het is ook niet meer echt tillen vermits men het vlees ook meer op de band kan trekken met de haak.
Emmertjes tillen
De operator neemt de emmertjes van de lage transportband en zet deze op een pallet. Hij neemt twee emmertjes tegelijk, één in elke hand. Een emmertje weegt 4kg en is 12cm hoog. Het hengsel van de arm is smal, maar laat een haakgreep toe. Op de pallet passen 90 emmertjes en de operator vult 4 palletten per dag. Dat is 180x per dag 2 emmertjes tillen. Tussendoor controleert hij de hele productielijn.
- Tijd: 2 emmertjes tegelijk, 180x = 3,5pt
- Gewicht: 2x4kg = 6pt (man)
- Houding rug: licht gebogen (band) en sterk gebogen (pallet) = 10pt
- Houding extra: niet reiken/draaien, onder ellebooghoogte = 0pt
- Omstandigheden: dun hengsel, wandelt meer dan 2m = 3pt
- Organisatie: veel afwisseling = 0pt
Risicoscore: 3,5 x 19 = 66,5 punten
Het is risico op overbelasting is licht verhoogd. Op korte termijn is een stapelaar, die de pallet op hoogte brengt, gewenst. Op langere termijn kan men ook de transportband verhogen. Houding is immers de meest bepalende factor in de risicoscore. De wandelafstand kwam door een defecte etiketteermachine, normaal is dat niet nodig.